WADAU WA JUKWAA LA KATIBA YA WATU..KINACHOENDELEA MITANDAONI HATUPASWI KULIKALIA KIMYA..HAMASA YA MALALAMIKO YA MIKATABA YAMEGUBIKA KILA KITU..NINA OMBA KAMA INARUHUSIWA WALAU KUJADILI MASWALI YANGU HAYA KIKATIBA

June 19, 2023

1. Ni nani anayepewa mamlaka ya kuingia mikataba ya kimataifa nchini Tanzania kulingana na Katiba?

2. Je, ni hatua gani zinazopaswa kuchukuliwa ikiwa mikataba imeonekana kuwa mibovu au isiyokuwa na maslahi kwa Taifa la Tanzania?

3. Je, sheria gani za ndani zinatumika kusimamia mchakato wa kuingia na kusimamia mikataba ya kimataifa nchini Tanzania?

4. Ni taasisi zipi zinazohusika na ufuatiliaji na uwajibikaji wa mikataba ya kimataifa nchini Tanzania?

5. Je, uwazi, ushiriki wa umma, na utawala bora ni mambo gani muhimu katika kuhakikisha mikataba inawakilisha maslahi ya Taifa na inakuwa na faida kwa wananchi wote?

6. Je,kama walalamikaji hasa vijana wanaoandaa maandamano kupinga mikataba wangeomba kuonana na Rais wangekubaliwa?

MAJIBU YA WADAU

[22:56, 18/06/2023] T: SWALI LA 1Kwa mujibu wa Katiba ya Tanzania ya mwaka 1977 (ambayo inaweza kufanyiwa marekebisho), mamlaka ya kuingia mikataba ya kimataifa ipo mikononi mwa Rais wa Jamhuri ya Muungano wa Tanzania. Katiba inatoa mamlaka kwa Rais kusaini na kuidhinisha mikataba ya kimataifa na kuhakikisha kuwa mikataba hiyo inaratibiwa na kutekelezwa kwa mujibu wa sheria za Tanzania.

Sheria ya Mikataba ya Kimataifa ya Tanzania ya mwaka 1970 pia inatoa mwongozo wa jinsi mikataba ya kimataifa inavyopaswa kusimamiwa. Sheria hiyo inaweka wajibu wa serikali kujenga uwezo wa kufanya tathmini ya mikataba, kuchambua na kuelewa masharti ya mikataba, na kuhakikisha mikataba hiyo inaendana na maslahi ya Taifa @~My

[23:03, 18/06/2023] +255 : Nashukuru kwa ufafanuzi yakinifu @T

[23:08, 18/06/2023] U: Ikiwa mikataba imeonekana kuwa mibovu au isiyokuwa na maslahi kwa Taifa, hatua zinazoweza kuchukuliwa ni pamoja na:

1. Ucham,buzi wa Mikataba: Serikali inaweza kufanya uchambuzi wa kina wa mikataba yote iliyosainiwa ili kuona iwapo inakiuka sheria au maslahi ya Taifa. Uchambuzi huo unaweza kufanywa na wataalamu wa sheria na masuala ya kimataifa ili kupata ufahamu kamili wa athari za mikataba hiyo.

2. Mazungumzo na Upyaishaji: Ikiwa mikataba imebainika kuwa mibovu, serikali inaweza kufanya mazungumzo na wahusika ili kufikia marekebisho au upyaishaji wa mikataba hiyo. Lengo ni kuhakikisha maslahi ya Taifa yanazingatiwa na mikataba inakuwa na manufaa kwa pande zote.

3. Sheria na Kanuni za Kitaifa: Serikali inaweza kuchukua hatua ya kuimarisha sheria na kanuni za ndani zinazosimamia mchakato wa kuingia na kusimamia mikataba. Hii inaweza kuhakikisha uwazi, uwajibikaji, na uhakikisho wa maslahi ya Taifa katika mikataba inayosainiwa.

4. Ufuatiliaji na Uwajibikaji: Vyombo vya ufuatiliaji na uwajibikaji, kama vile Bunge na mashirika ya kiraia, vinaweza kuchukua jukumu la kufuatilia mikataba na kusimamia uwajibikaji wa viongozi katika mchakato wa kuingia mikataba. Kupitia uchambuzi, ripoti, na upashanaji habari, wanaweza kushinikiza mabadiliko na kusimamia uwajibikaji.

Ni muhimu kutambua kuwa jinsi hatua hizo zinavyotekelezwa inategemea mazingira ya kisiasa, kisheria, na taasisi za nchi. Muhimu zaidi, uwazi, ushiriki wa umma, na utawala bora ni mambo muhimu katika kuhakikisha mikataba inayosainiwa inawakilisha maslahi ya Taifa na inakuwa na faida kwa wananchi wote.

[23:17, 18/06/2023] K: Yapo mambo “tunaita kufukua makaburi” kuna mikataba ukisaini tu ni kama “umepata au umetungisha mimba” lazima uzae la sivyo utafanya dhambi ya kuua/ abortion(kutoa mimba)

[23:24, 18/06/2023] +255 6: Serikali ya Tanzania imechukua hatua kadhaa kushughulikia masuala ya mikataba isiyofaa na isiyokuwa na maslahi kwa taifa. Hatua hizo ni pamoja na:

1. Ukaguzi wa Mikataba: Serikali imefanya ukaguzi wa mikataba iliyopo ili kuangalia uhalali, uwazi, na maslahi ya kitaifa yaliyopo. Ukaguzi huo unalenga kubaini mikataba ambayo inahitaji kufanyiwa marekebisho au kupitiwa upya.

2. Mazungumzo na Upyaishaji wa Mikataba: Serikali imefanya mazungumzo na makampuni na wadau wengine kwa lengo la kufanya marekebisho au kurekebisha masharti ya mikataba ili kuhakikisha maslahi ya taifa yanazingatiwa. Mikataba mingine imefanyiwa mapitio na kusainiwa upya ili kuboresha masharti na faida kwa taifa.

3. Kuboresha Mazingira ya Uwekezaji: Serikali imechukua hatua za kuboresha mazingira ya uwekezaji nchini ili kuvutia uwekezaji wa hali ya juu na mikataba yenye manufaa. Hii ni pamoja na kufanya marekebisho ya sheria na kanuni, kupunguza urasimu, na kuongeza uwazi katika mchakato wa kuingia mikataba.

4. Kuimarisha Uwazi na Uwajibikaji: Serikali imechukua hatua za kuongeza uwazi na uwajibikaji katika mchakato wa kuingia mikataba. Hii ni pamoja na kuweka mikataba inayohusisha rasilimali za taifa kuwa wazi kwa umma, kuchapisha mikataba mtandaoni, na kuwawezesha wananchi kufuatilia na kuchangia katika mchakato huo.

Hatua hizi ni sehemu ya jitihada za serikali ya Tanzania kuboresha mchakato wa kuingia mikataba na kuhakikisha kuwa mikataba inawanufaisha wananchi na taifa kwa ujumla. Hata hivyo, bado kuna changamoto katika utekelezaji na usimamizi wa mikataba, na juhudi za ziada zinahitajika ili kuhakikisha kuwa mikataba inakuwa na maslahi ya kudumu kwa taifa.

[23:30, 18/06/2023] Gidion N: Tukiangalia Africa kama Africa.

kwa nini Wanasheria wengi wamelalamikiwa kwa sababu ya mikataba isiyofaa au isiyo na maslahi kwa mataifa yao tunaona hata sasa Tanzania. Naomba mtazamo yakinifu juu ya hilo

[23:33, 18/06/2023] M: Nadhani tunao utaratibu wa kutoa elimu ukiwalenga wananchi wanaoguswa na miradi husika mikubwa. Lakini kwa madai yaliyopo sasa inaonekana wanaharakati na baadhi wa wanasiasa upande wa upinzani, wanataka kibali cha wananchi kwa miradi yote mikubwa ya kiserikali inayogusa masilahi ya umma. Serikali iwe makini na madai ya wanahakati vinginevyo , itakwama kutekeleza baadhi ya miradi muhimu kipindi hiki cha kuelekea uchaguzi wa 2025.

[23:34, 18/06/2023] E: Je, sheria gani za ndani zinatumika kusimamia mchakato wa kuingia na kusimamia mikataba ya kimataifa nchini Tanzania?

Sheria ya Mikataba ya Kimataifa ya Tanzania ya mwaka 1970 ndiyo sheria inayosimamia mchakato wa kuingia na kusimamia mikataba ya kimataifa nchini Tanzania. Sheria hiyo inatoa mwongozo na miongozo kuhusu taratibu za kuingia mikataba, mamlaka ya serikali katika mchakato huo, na jinsi mikataba inavyopaswa kutekelezwa na kufuatiliwa.

Sheria hii inajumuisha vipengele muhimu vifuatavyo:

1. Mamlaka ya Kuingia Mikataba: Sheria inabainisha kwamba Rais wa Jamhuri ya Muungano wa Tanzania ana mamlaka ya kuingia mikataba ya kimataifa kwa niaba ya nchi. Mamlaka haya yanajumuisha kusaini na kuidhinisha mikataba hiyo.

2. Uthibitisho wa Mikataba: Sheria inaeleza kuwa mikataba ya kimataifa inayoidhinishwa na Rais inapaswa kupitishwa na Bunge ili kuthibitisha uhalali wake ndani ya nchi. Hii inahakikisha kuwa mikataba inayosainiwa inapitia mchakato wa kidemokrasia na kushirikisha wawakilishi wa wananchi.

3. Utekelezaji wa Mikataba: Sheria inaelezea kuwa mikataba ya kimataifa inapaswa kutekelezwa kwa mujibu wa sheria za ndani za Tanzania. Hii inamaanisha kuwa mikataba inapaswa kuwa na uendelezaji wa sheria au kutekelezwa kupitia sheria za ndani zinazolenga kufanikisha malengo ya mikataba hiyo.

4. Masharti ya Ubatilishaji: Sheria inatoa masharti ya ubatilishaji wa mikataba ya kimataifa ikiwa inakiuka sheria za ndani, iko kinyume na maslahi ya Taifa, au kwa sababu nyingine zinazostahili. Hii inampa serikali uwezo wa kuchukua hatua za kisheria kuondoa athari za mikataba mibovu au isiyofaa.

Sheria ya Mikataba ya Kimataifa ya Tanzania inatoa mwongozo wa kisheria na utaratibu wa kusimamia mikataba ya kimataifa nchini. Inahakikisha kuwa mikataba inayosainiwa inalingana na sheria za ndani na inakuwa na faida kwa Taifa la Tanzania.

[23:37, 18/06/2023] T: Kuelewa hoja yako @K , ni muhimu kutambua kuwa suala la mikataba ya kimataifa linahusisha masuala ya kisheria na kisiasa, na matokeo yake yanaweza kuwa ya muda mrefu na yenye athari kubwa kwa taifa. Kwa hiyo, ni muhimu kuchukua hatua sahihi na kuwa makini katika mchakato wa kuingia mikataba ili kuepuka athari mbaya ambazo zinaweza kujitokeza.

Hata hivyo, hoja ya kufukua makaburi au kulinganisha mikataba na mimba na kutoa mimba ni ya mfano tu na inalenga kuelezea umuhimu wa kuwa makini na matokeo ya mchakato wa kuingia mikataba. Inaonyesha kuwa kusaini mikataba isiyo na maslahi kwa taifa kunaweza kuwa na matokeo mabaya ambayo yanaweza kulinganishwa na kutoa mimba.

Katika muktadha huo, ni muhimu kwa serikali kuwa na mifumo ya uhakiki na tathmini ya kina kabla ya kuingia mikataba, kuhakikisha kuwa mikataba inawakilisha maslahi ya taifa na inaathiri maendeleo yake kwa njia chanya. Pia, uwepo wa uwazi, ushiriki wa umma, na uwajibikaji katika mchakato wa kuingia mikataba ni muhimu ili kuhakikisha kuwa mikataba inasainiwa kwa uwazi na kwa manufaa ya wananchi wote.

Kwa hivyo, ni muhimu kwa viongozi na wadau wote kufanya uchambuzi wa kina, kuwashirikisha wananchi na kuchukua hatua zinazofaa ili kuhakikisha kuwa mikataba inayosainiwa inakuwa na maslahi na manufaa kwa taifa na wananchi wake.

[23:41, 18/06/2023] T: Wanasheria wa Afrika wamelalamikiwa kwa sababu ya mikataba isiyofaa au isiyo na maslahi kwa mataifa yao kwa sababu kadhaa:

1. Upungufu wa ujuzi na rasilimali: Katika baadhi ya nchi za Afrika, kuna upungufu wa ujuzi na rasilimali miongoni mwa wanasheria na wataalamu wa sheria. Hii inaweza kusababisha kukosa uelewa wa kina juu ya mchakato wa kisheria na upatikanaji wa mikataba, na hivyo kuwafanya kuwa dhaifu katika mazungumzo na makubaliano ya kimataifa.

2. Ubaguzi katika mikataba: Baadhi ya mikataba ya kimataifa inaweza kuwa na vipengele vya ubaguzi ambavyo haviwapi mataifa ya Afrika fursa sawa au faida sawa kama mataifa mengine. Hii inaweza kuwa kutokana na nguvu ya mazungumzo au uwezo dhaifu wa nchi hizo katika mchakato wa kutunga mikataba.

3. Umasikini na uhitaji wa rasilimali: Katika muktadha wa uhitaji wa uwekezaji na rasilimali, nchi za Afrika mara nyingi zinakabiliwa na shinikizo la kupata mikopo na misaada kutoka kwa mataifa na taasisi za kimataifa. Hii inaweza kuwafanya kukubali mikataba ambayo haiwiani kabisa na maslahi ya muda mrefu ya nchi zao ili kupata msaada au mikopo inayohitajika kwa haraka.

4. Rushwa na ufisadi: Ufisadi na rushwa ni matatizo yanayokabili nchi nyingi za Afrika. Wanasheria wanaweza kuhusika katika vitendo vya rushwa au kutumiwa na viongozi wenye nia mbaya, ambayo inaweza kuathiri uwezo wao wa kuchambua na kusimamia mikataba ya kimataifa kwa maslahi ya umma.

Hali hii si ya kipekee kwa Afrika pekee, kwani mataifa mengi yanakabiliwa na changamoto sawa linapokuja suala la kusimamia mikataba ya kimataifa. Hata hivyo, kutambua mapungufu haya na kufanya maboresho katika uwezo wa kisheria na mifumo ya kusimamia mikataba ni hatua muhimu katika kuhakikisha kuwa mikataba inayosainiwa inaleta faida kwa nchi za Afrika na raia wake.

Mifano:

1. Mkataba wa Madini: Nchi nyingi za Afrika zina rasilimali tajiri za madini, kama vile dhahabu, almasi, na shaba. Hata hivyo, mikataba iliyosainiwa na makampuni ya kimataifa mara nyingi haileti faida sawa kwa nchi hizo. Kampuni zinaweza kupata mikataba yenye masharti mazuri na faida kubwa, wakati nchi inaweza kupata sehemu ndogo ya mapato na faida.

2. Mikataba ya Ushirikiano wa Kiuchumi: Baadhi ya nchi za Afrika zimesaini mikataba ya ushirikiano wa kiuchumi na mataifa tajiri zaidi. Hata hivyo, mikataba hiyo mara nyingi inakuwa na masharti magumu au inaweka vikwazo vikali kwa uwezo wa nchi hizo kukuza viwanda vyao na kukuza uchumi wao wenyewe. Mikataba kama hiyo inaweza kuzuia maendeleo endelevu na kuendelea kuwa tegemezi kwa nchi zilizoendelea.

3. Mikataba ya Uwekezaji: Nchi za Afrika mara nyingi zinahitaji uwekezaji wa kigeni ili kukuza uchumi wao. Hata hivyo, mikataba ya uwekezaji inaweza kuwa na vifungu ambavyo hupendelea zaidi wawekezaji kuliko maslahi ya nchi hizo. Hii inaweza kusababisha upungufu wa ukaguzi wa kutosha, ulinzi mdogo wa mazingira, na faida kidogo kwa nchi husika.

4. Mikataba ya Utoaji wa Huduma: Baadhi ya mikataba ya utoaji wa huduma, kama vile usafirishaji wa mafuta na gesi, inaweza kuwa na masharti yasiyofaa kwa nchi za Afrika. Mikataba hiyo inaweza kuzingatia zaidi maslahi ya makampuni ya kimataifa kuliko maendeleo ya ndani, na hivyo kuacha nchi zikiwa tegemezi na bila udhibiti wa rasilimali zao wenyewe.

Hatuna budi kuelewa kuwa si mikataba yote inayoingiwa na nchi za Afrika ni hovyo au isiyokuwa na maslahi. Kuna mikataba mizuri na inayosaidia maendeleo ya nchi hizo. Hata hivyo, changamoto zinazokabiliwa na wanasheria wa Afrika katika mchakato wa kusaini mikataba inahitaji jitihada za kuboresha uwezo wao na kusimamia mchakato huo kwa maslahi ya nchi zao.

[23:48, 18/06/2023] G: Sawa umegusia mikataba mizuri na inayosaidia maendeleo ya nchi za afrika ningefurahi mifano ya mikataba hiyo hata miwili tu na nchi husika

[23:53, 18/06/2023] T: Kweli kabisaa @G , si mikataba yote inayoingiwa na nchi za Afrika ni hovyo au isiyokuwa na maslahi. Kuna mikataba mizuri ambayo inaleta manufaa na inasaidia maendeleo ya nchi za afrika. mfano

1. Mikataba ya Uwekezaji wa Moja kwa Moja (FDI): Mikataba ya uwekezaji inaweza kuwa na manufaa kwa nchi za Afrika kwa kuvutia mitaji, teknolojia, na ujuzi. Mikataba ya uwekezaji inalenga kuongeza ukuaji wa uchumi, kuunda ajira, na kuboresha miundombinu. Kwa mfano, mikataba ya uwekezaji katika sekta za nishati, miundombinu, na utalii inaweza kuwa na athari chanya kwa maendeleo ya nchi.

2. Mikataba ya Biashara: Mikataba ya biashara huru na mikataba ya ushirikiano wa kiuchumi inaweza kuwa na manufaa kwa nchi za Afrika kwa kuongeza biashara na uwekezaji, kupanua masoko, na kuchochea ukuaji wa uchumi. Mikataba kama vile Mkataba wa Usalama wa Madini wa Afrika (AMV) na Mikataba ya Jumuiya za Kiuchumi za Kikanda (kama vile EAC, SADC, ECOWAS) inalenga kukuza biashara na ushirikiano katika mikoa husika.

3. Mikataba ya Usafirishaji na Miundombinu: Mikataba inayohusiana na usafirishaji na miundombinu inaweza kuwa na athari kubwa katika kuboresha huduma za usafiri, miundombinu ya barabara, reli, bandari, na viwanja vya ndege. Mikataba ya ujenzi wa barabara, reli, na miradi mingine ya miundombinu inaweza kuwa na manufaa kwa uchumi wa nchi na kukuza biashara na ushirikiano wa kiuchumi.

4. Mikataba ya Rasilimali Asili: Nchi za Afrika zina rasilimali asili nyingi, kama vile mafuta, gesi, madini, na ardhi yenye rutuba. Mikataba inayohusiana na rasilimali asili inaweza kuleta mapato na fursa za ukuaji wa uchumi. Ni muhimu kuwa na mikataba ya haki na yenye manufaa ili kuhakikisha rasilimali hizo zinawanufaisha wananchi wote na kusaidia maendeleo endelevu.

[23:54, 18/06/2023] K: Kwa muktadha huo @T Katiba mpya itabidi iseme juu ya mikataba as an article/kifungu cha katiba kinachosisitiza uwajibikaji kwa yule anayeweka saini katika mkataba, yule anayeuhakiki(mwanasheria) na Dalali anaye husika kuunganisha hiyo kazi/Biashara.

#hayamamboyapoDEEPsana

[00:03, 19/06/2023] U: SWALI LA 4.Ndiyo, nchini Tanzania kuna mashirika ya kiraia na vyama vya wananchi vinavyojihusisha na ufuatiliaji wa mikataba na kusimamia uwajibikaji wa viongozi katika mchakato wa kuingia mikataba. Baadhi ya mashirika haya ni pamoja na:

1. HakiRasilimali: HakiRasilimali ni shirika la kiraia linalofanya kazi katika eneo la rasilimali na uwekezaji. Shirika hilo linajihusisha na uchambuzi wa mikataba, ufuatiliaji wa matumizi ya rasilimali, na kusimamia uwajibikaji wa viongozi katika sekta hizo. Pia linajihusisha na masuala ya mikataba na uwajibikaji wa viongozi katika mchakato huo.

2. Policy Forum: Policy Forum ni jukwaa la mashirika ya kiraia nchini Tanzania lenye lengo la kushirikiana, kujadiliana, na kusukuma mbele sera nzuri na utawala bora. Wanachama wa jukwaa hili hushiriki katika ufuatiliaji wa mikataba na kusimamia uwajibikaji wa viongozi.

3. Tanzania Extractive Industries Transparency Initiative (TEITI): TEITI ni mpango unaosimamiwa na serikali na kushirikisha wadau mbalimbali kutoka serikali, sekta binafsi, na mashirika ya kiraia. Lengo lake ni kuhakikisha uwazi na uwajibikaji katika sekta ya uchimbaji wa rasilimali. TEITI hufuatilia mikataba, ukusanyaji wa mapato, na matumizi ya rasilimali.

4. Legal and Human Rights Centre (LHRC): LHRC ni shirika la kiraia linalofanya kazi katika kukuza na kulinda haki za binadamu nchini Tanzania. Wana uwezo wa kufuatilia mikataba na kuhakikisha uwajibikaji wa viongozi katika mchakato huo.

5. Foundation for Civil Society (FCS): FCS ni shirika lisilo la kiserikali linaloendesha programu za ufadhili na kuimarisha uwezo wa mashirika ya kiraia. Wanashirikiana na mashirika ya kiraia yanayojihusisha na masuala ya uwajibikaji, uwazi, na mikataba.

6. Twaweza: Twaweza ni shirika la utafiti na sera linalofanya kazi katika nchi kadhaa za Afrika, ikiwemo Tanzania. Wanajihusisha na masuala ya uwazi, uwajibikaji, na ushiriki wa wananchi katika kufuatilia na kusimamia mikataba.

Mashirika haya na mengine yanafanya kazi kwa karibu na wananchi, kufanya utafiti, kufuatilia, na kuendesha kampeni ili kuhakikisha mikataba inawanufaisha wananchi na kuwawajibisha viongozi katika mchakato wa kuingia mikataba.

[00:09, 19/06/2023] T: Katiba mpya inapaswa kujumuisha kifungu ambacho kinasisitiza uwajibikaji kwa wale wanaohusika na mchakato wa kuingia na kusimamia mikataba. Kifungu hicho kinaweza kujumuisha mambo yafuatayo nionavyo mimi:

1. Uwajibikaji wa Mhusika wa Mikataba: Kifungu kinaweza kuelezea wajibu wa mtu au afisa anayesaini mikataba kwa niaba ya taifa. Inaweza kuweka wazi kuwa mtu huyo anawajibika kikamilifu kuhakikisha kuwa mikataba inayosainiwa inazingatia maslahi ya umma na inaathiri maendeleo ya taifa kwa njia chanya.

2. Uwajibikaji wa Mwanasheria: Kifungu kinaweza pia kuzingatia uwajibikaji wa mwanasheria ambaye anahakiki na kushauri kuhusu mikataba. Inaweza kuweka wazi kuwa mwanasheria anawajibika kwa kuhakikisha kuwa mikataba inaambatana na sheria na kanuni za nchi, na ina manufaa kwa taifa.

3. Uwajibikaji wa Dalali wa Mikataba: Kifungu kinaweza kuzingatia pia uwajibikaji wa wakala au dalali anayehusika na kuunganisha mikataba na kazi/biashara. Inaweza kuweka wazi kuwa wakala huyo anawajibika kuhakikisha kuwa mikataba inatekelezwa kwa ufanisi na kwa mujibu wa masharti yaliyokubaliwa.

Kifungu hiki kinaweza kuimarisha uwajibikaji na uwazi katika mchakato wa mikataba, na kutoa mwongozo wa kisheria unaohimiza utendaji mzuri na maslahi ya umma katika mikataba. Hii inasaidia kuhakikisha kuwa mikataba inayosainiwa ni yenye manufaa na inazingatia matakwa ya taifa najaribu kuwa Bush lawyer..