[08:03, 21/06/2023] A: Je Kiongozi huzaliwa au Hutengenezwa?
Vyama vya siasa ndio msingi wa uongozi. Vyama vya siasa ndio vinatupatia wabunge. Napenda nipate maarifa kwa lengo la kuunda taifa lenye mwelekeo mzuri.
Kiongozi anazaliwa akiwa kiongozi au kiongozi anatengenezwa? Kama kiongozi anatengenezwa kuna haja sasa ya kuwa na katiba inayoweka msingi wa namna ya viongozi kwenye vyama vya siasa wanavyopatikana. Kuwepo na ngazi maalum ya kiongozi kufikia nyazifa za juu.
Nasema hivi kutokana na mambo mengi tunayoyaona kwa wabunge. Wengi wa wabunge wakichaguliwa tu wanapotea jimboni kwao, makazi yao ni Dar es salaam, hawana muda wa kusikiliza changamoto za wananchi, huku hakuna chombo chochote kinachowawajibisha.
[10:57, 21/06/2023] T: Swali lako linafikirisha na linagusa masuala muhimu kuhusu uongozi na jinsi viongozi wanavyopatikana. Kwa ujumla, suala la kiongozi kuzaliwa au kutengenezwa limejadiliwa kwa muda mrefu na kuna mitazamo tofauti kuhusu hilo.Kuna watu wanaoamini kuwa kiongozi huzaliwa na sifa za uongozi ambazo zinamtofautisha na wengine tangu utotoni. Wanahisi kuwa baadhi ya watu wamejaliwa na uwezo wa asili wa kuwa viongozi, kama vile ujasiri, uwezo wa kuongoza, na uwezo wa kuhamasisha wengine. Kwa mtazamo huu, kiongozi anakuwa ni mtu ambaye ameumbwa na sifa hizo za uongozi.
Kwa upande mwingine, kuna watu wanaoamini kuwa kiongozi anajitengeneza kupitia uzoefu, mafunzo, na fursa za kujifunza na kukua katika nafasi za uongozi. Wanaamini kuwa mtu yeyote anaweza kuwa kiongozi ikiwa atajifunza na kuendeleza ujuzi na sifa za uongozi. Kwa mtazamo huu, kiongozi anakuwa ni mtu ambaye amejifunza na kuendeleza uwezo wake wa kuwa kiongozi.
Katika muktadha wa vyama vya siasa, suala la kuwa na katiba au mfumo wa kufuatilia mienendo ya viongozi na wagombea ni muhimu kwa ajili ya uwajibikaji na maendeleo ya demokrasia. Kuweka miongozo na taratibu za kuchagua viongozi ndani ya vyama vya siasa ni njia nzuri ya kuhakikisha kuwa wagombea wanateuliwa kulingana na uwezo wao na sifa za uongozi. Pia, kufuatilia mienendo ya viongozi na wagombea kunaweza kusaidia kuondoa rushwa na udanganyifu katika mchakato wa uchaguzi.
Nchi zingine zimefanya marekebisho katika mifumo yao ya uchaguzi na uteuzi wa viongozi ili kuboresha uwazi na uwajibikaji. Mifano kama ile ya Namibia unayotaja inaweza kuwa na mafundisho ya kujifunza katika kuboresha mchakato wa uchaguzi na kupata viongozi wenye uwezo na nia njema.
Ni muhimu kuwa na majadiliano ya wazi na kuendelea kuboresha mifumo ya uongozi ili kuhakikisha kuwa viongozi wanaochaguliwa ni wenye uwezo, uwajibikaji, na dhamira ya kuwatumikia wananchi.
Ninaweza kuongezea hapo kwa kusema, hata kama kiongozi anazaliwa akiwa na tabia kadha wa kadha za uongozi ni vyema akapitia mafunzo ili kujua Values, Ethics and Morals.
Kila jamii ipo na utaratibu wake, lazima na sisi kama watanzania tuweze kutengeneza misingi ya utaratibu wa mtu kuwa kiongozi.
Kuwepo na basic characteristics ambazo anazaliwa nazo lakini lazima pia kuwepo na utaratibu wa kuwapitisha watu hao katika mafunzo maalum.
Kuwepo na Tume maalum ya kutambua na kufuatilia mienendo ya viongozi
Vilevile ili kuongeza uwazi na uwajibikaji huku tukipunguza mianya ya rushwa ni vyema kabisa watu walio na nia ya kuwa viongozi waweke nia zao wazi ili kila mtu ajue. Mfano kwakuwa mwaka kesho tunauchaguzi wa serikali za mitaa, mwaka mmoja kabla watia nia wanatakiwa kujulikana hii itaondoa mianya ya rushwa na kupata viongozi wasio jiweza. Vile vile kuipa muda tume ya kufuatilia na kutambua viongozi kuweza kuwajuwa wagombea.
Na hili linaweza kabisa kuandikwa kwenye katiba liwe takwa la taasisi zote zinazojihusisha na uchaguzi. Hii itaongeza uwazi, uaminifu na kukuza demokrasia.ASANTE
1. Mafunzo ya Values, Ethics, na Morals:
Ni muhimu kwa viongozi kujua na kuzingatia thamani, maadili, na maadili ya uongozi. Mafunzo yanaweza kuwasaidia kuelewa jukumu lao kama viongozi na kuwajengea uwezo wa kufanya maamuzi sahihi na yenye maadili. Mafunzo haya yanaweza kujumuisha masuala kama uwazi, uwajibikaji, usawa, na haki.
2. Utaratibu wa kuwapitisha viongozi katika mafunzo:
Ni muhimu kuwa na utaratibu wa kuwapitisha watu wanaotaka kuwa viongozi katika mafunzo maalum. Mafunzo haya yanaweza kuwajengea uwezo katika uongozi na kuwafundisha stadi muhimu kama uongozi wa timu, uamuzi wa busara, na uwezo wa kuwasiliana na watu. Hii itasaidia kuhakikisha kuwa viongozi wanakuwa na uwezo na ujuzi unaohitajika kutekeleza majukumu yao ipasavyo.
3. Tume maalum ya kutambua na kufuatilia viongozi:
Kuwepo na tume au chombo maalum cha kufuatilia mienendo ya viongozi ni njia nzuri ya kuhakikisha uwazi na uwajibikaji. Chombo kama hicho kinaweza kuwa na jukumu la kuchunguza mwenendo wa viongozi, kusimamia uadilifu wao, na kuchukua hatua za kinidhamu endapo kuna uvunjaji wa maadili au matendo ya kifisadi. Hii itasaidia kuimarisha imani ya umma na kudumisha viwango vya juu vya uongozi.
4. Uwazi na uwajibikaji katika uchaguzi: N
i muhimu kuweka mifumo ya uwazi na uwajibikaji katika mchakato wa uchaguzi. Kuhitaji wagombea kuweka wazi nia zao mapema itasaidia kupunguza mianya ya rushwa na kutoa fursa kwa wananchi kupima nia na uwezo wa viongozi wanaotarajiwa. Vilevile, kuwa na tume ya kufuatilia na kutambua viongozi itasaidia kuhakikisha kuwa wagombea wanakidhi vigezo vya uongozi na kuwa na rekodi nzuri ya maadili.
Kuongeza mambo haya katika katiba au sheria za nchi kunaweza kusaidia kuimarisha utawala bora, uwazi, na uwajibikaji. Hii itakuwa njia ya kuendeleza demokrasia na kuweka msingi imara kwa viongozi wenye uwezo na maadili katika jamii. Nawaza kwa kuandika
[11:46, 21/06/2023] A: Naingazia…….Kwenye kitabu cha Plato kinachoitwa The Republic katika section ya The Myth of the Three Metals
Anaeleza kuwa katika jamii watu wapo katika makundi matatu ambayo anayaoanisha na metals
Anasema Plato introduces the notion that people are born with different metals in their souls:
1. Gold
2. Silver
3. Bronze
[11:50, 21/06/2023] A: Sitaki niende ndani zaidi kuelezea kitabu hiki na hiyo topic. Lakini lazima tukubali kwamba watu wanazaliwa nafsi zao ni tofauti tofatuti. Kwa maana hiyo nivyema kuwatambua wale waliozaliwa wakiwa na tabia za uongozi ili kuwaendeleza na kuwafundisha maadili mema wasije wakawa viongozi wa makundi ya kutenda mabaya.Tume ya kutambua viongozi inatakiwa ianzie mashuleni kutambua na kuelewa behavior za watanzania na kuwaweka kwenye database wale walio na tabia za Gold.
[11:56, 21/06/2023] E: Pongezi zenu Maadmin mko Vizuri sana na mnaendesha Jukwaa kwa Weledi. [12:05, 21/06/2023] T: Ndio,hakuna kuruka kitu hapa mimi ntafafanua ndio tuendelee kwamba katika kitabu cha Plato kinachoitwa “The Republic,” Plato analeta wazo la watu kuzaliwa na metali tofauti ndani ya roho zao. Anatumia mfano huu wa metali kuelezea wazo lake la kugawanya jamii katika makundi matatu, kulingana na tabia na uwezo wa watu hao.1. Dhahabu (Gold): Plato anawakilisha kundi la kwanza na lenye heshima kubwa kama “dhahabu.” Watu katika kundi hili wana sifa za uongozi na uwezo wa kuwa viongozi bora. Wanajulikana kwa busara yao, uadilifu, na uwezo wa kufanya maamuzi sahihi kwa faida ya jamii nzima.
2. Fedha (Silver): Kundi la pili linaelezewa kama “fedha.” Watu katika kundi hili wana uwezo wa kuwa viongozi, lakini sio kwa kiwango cha watu wa kundi la dhahabu. Wanaweza kutekeleza majukumu ya uongozi kwa ufanisi, lakini wanaweza kuwa na udhaifu fulani ambao unawafanya washindwe kufikia kiwango cha juu cha uongozi.
3. Shaba (Bronze): Kundi la tatu linaelezewa kama “shaba.” Watu katika kundi hili hawana uwezo wa kuwa viongozi wa juu na hawana sifa za uongozi. Wao huwa katika jukumu la kuwa wafanyakazi na kutekeleza majukumu ya kiufundi na kimwili katika jamii.
Plato anafikiria kuwa kugawanya jamii katika makundi haya matatu kutategemea asili ya kuzaliwa na kile kinachoitwa “Roho ya Metafizikia” (Metaphysical Soul). Kwa mujibu wake, kundi la dhahabu linapaswa kuwa viongozi, kundi la fedha linapaswa kuwa washauri, na kundi la shaba linapaswa kuwa watendaji. Wazo hili linatazamwa kwa mtazamo wa kitaifa na linazingatia sifa za kuzaliwa, tofauti na mtazamo wa kuendeleza viongozi kupitia mafunzo na maadili kama ulivyotaja hapo awali. sasa Endelea unakotaka kutufikisha kikatiba @A
Kuanzisha tume ya kutambua na kuendeleza viongozi tangu ngazi ya shule ni wazo zuri. Kwa kufanya hivyo, tunaweza kutambua na kusaidia watoto na vijana wenye sifa za uongozi. Tume hiyo inaweza kuwa na jukumu la kufuatilia mwenendo wa wanafunzi na kuwaweka kwenye database wale wanaoonyesha sifa za uongozi na maadili mema. Hii itawapa fursa ya kupata mafunzo na kuendelezwa zaidi katika uongozi wao.
Kuweka utaratibu kama huu katika shule na taasisi za elimu itasaidia kujenga msingi imara wa viongozi wenye maadili katika jamii. Itawawezesha watoto na vijana wenye sifa za uongozi kuendelezwa na kuwa viongozi bora katika maeneo yao ya kazi na hata katika uongozi wa kitaiNaona pia kuna umuhimu kuhakikisha kuwa utaratibu huu wa kutambua viongozi unakuwa wa haki na usioegemea upendeleo au ubaguzi. Uchambuzi wa tabia za uongozi unapaswa kuzingatia viashiria vya kiwango cha juu cha uadilifu, uwezo wa kuongoza na kuhamasisha wengine, na uwezo wa kufanya maamuzi sahihi.
Kwa kuwa na tume kama hiyo, tunaweza kukuza viongozi wenye maadili mema na kuimarisha uongozi bora na uwajibikaji katika jamii yetu swali hapa litakaaje ndani ya katiba mpya basi
[12:33, 21/06/2023] A: Asante sana kwa ufafanuzi katika hilo.Plato alikuwa akiongelea mambo hayo kwenye kitabu cha Republic kuhusiana na Aina tatu ya asili ya watu lakini kuna mambo kadha wa kadha alishindwa kuyaeleza:-
Essensialismu inaamini kuwa uwezo na sifa za watu ni za kudumu na hazibadiliki, ikipuuza uwezekano wa kukua kibinafsi, maendeleo, na ushawishi wa mazingira. Pia, inapuuza wazo la kusonga kijamii.
Kutokuangazia Uwezo wa Darasa la Wafanyakazi: Plato anapuuzia uwezo wa watu kuingia darasani na kusoma kupata elimu juu ya mambo fulani.
Ukosoaji wa Watawala-Wa-Akili: Dhana ya Plato kuhusu watawala-wa-akili, ingawa inaheshimiwa na wengine, pia imekosolewa. Wapinzani wanahoji kwamba wana falsafa pekee ndio wenye hekima na ujuzi wa kutosha kuongoza kwa ufanisi. Wanaamini kuwa kutegemea watawala-wa-akili pekee kunaweza kusababisha elitismu, kiburi cha kiakili, na kutengwa kutokana na ukweli na masuala ya umma.
Sasa basi kwa dhana hii ya Plato inakuwa ni msingi tu wa kuwatambua viongozi toka wakiwa wadogo, lakini mimi ninatilia mkazo kwenye hoja ya kwamba lazima watu wenye tabia za kiuongozi tangu wakiwa wadogo ni muhimu kupatiwa mafunzo na kuweza kujua mambo mengine maana dunia inabadilika kila siku.
Suala la Plato ni kama msingi tu wa kutambua kuwa kuna watu wanazaliwa wakiwa na hamasa ya kuwa viongozi kwahiyo wanaakiwa kutambuliwa na kuendelezwa
[12:37, 21/06/2023] Em: Na labda wadau watusaidie Mwananchi wa kawaida afanye nini kama kuna mapungufu ya aina ya watu kama ilivyoainishwa katika kitabu cha Plato kinachoitwa “The Republic?
[12:48, 21/06/2023] b: Kwa mwananchi wa kawaida, kuna hatua kadhaa unazoweza kuchukua kushughulikia mapungufu yanayoweza kuwepo kulingana na dhana ya watu wenye metali tofauti za nafsi kama ilivyoelezwa katika kitabu cha Plato, “The Republic.” Nina mawazo kadhaa:1. Kuwa na ufahamu:
ifunze kuhusu mifumo ya kisiasa, maadili ya uongozi, na jinsi ya kutambua viongozi wenye sifa nzuri. Kuwa na ufahamu wa masuala haya itakusaidia kutambua mapungufu na kufanya maamuzi sahihi katika mchakato wa uchaguzi.
2. Kushiriki katika michakato ya kisiasa:
Pata muda wa kushiriki katika shughuli za kisiasa kwenye ngazi ya jamii yako. Hii inaweza kuwa kwa njia ya kushiriki katika mikutano ya kijamii, kujitolea kwenye mashirika ya kijamii, au hata kugombea nafasi za uongozi ndogo ndogo kama vile serikali za mitaa. Kwa kufanya hivyo, unaweza kuleta mabadiliko chanya na kuonyesha mfano mzuri wa uongozi na maadili mema.
3. Kuelimisha wengine:
Shiriki maarifa na ufahamu wako kuhusu maadili ya uongozi na umuhimu wa kuwa na viongozi wenye sifa nzuri. Wasiliana na jamii yako, marafiki, na familia kuhusu umuhimu wa kuchagua viongozi wenye maadili na kuwafanya waelewe umuhimu wa kuwa na mchakato wa uchaguzi wenye uwazi na uwajibikaji.
4. Kuwa mchangiaji wa mabadiliko:
Changia katika taasisi za kijamii ambazo zinajitahidi kuimarisha uongozi bora na maadili. Hii inaweza kuwa kwa kushiriki katika shirika la kiraia au kuunga mkono taasisi zinazofanya kazi katika kuendeleza uwazi, uwajibikaji, na kuimarisha viwango vya uongozi.
5. Kuwa na sauti yako:
Toa maoni yako na wasilisha mawazo yako kuhusu mapungufu uliyoyaona katika uongozi au mchakato wa uchaguzi. Unda mazungumzo na majadiliano katika jamii yako juu ya umuhimu wa kuchagua viongozi wenye sifa nzuri na maadili mema.
Kuchukua hatua za kujifunza, kushiriki, kuelimisha, na kuwa mchangiaji wa mabadiliko ni njia muhimu ya kusaidia kushughulikia mapungufu ya uongozi na kuimarisha maadili katika jamii yetu. Kila mmoja wetu ana jukumu la kuwa sehemu ya suluhisho na kuweka msingi wa viongozi bora kwa ajili ya siku zijazo.
[12:56, 21/06/2023] Dr. G. : Nakubaliana na hoja kadhaa hapa. Kwa mtizamo wangu kiongozi anaweza kuzaliwa akiwa na karama ya uongozi au akafundishwa uongozi. Ila naomba nichangie hoja chache pia1. Kiongozi Bora zaidi ni yule aliyezaliwa na karama ya uongozi na akatengenezwa kuwa kiongozi.
2. UKOMO WA NAFASI ZA UONGOZI
Wakati mwingine uongozi usio na UKOMO WA kushikilia nafasi kumewaumiza sana wananchi na haswa wanapota kiongozi asiyebora kwa kupitia nguvu ya rushwa za aina mbalimbali.
Katika Nchi Yetu Leo tuna Serikali ya Awamu ya Sita kwasababu tu waasisi walenzi na kuamini falsafa ya kupokezana vijiti mara baadaya utumishi uliotukuka baada muda fulan wenye kikomo na wakaiwezesha katiba kutoa tafsiri ya UKOMO wa miaka 10 kwa ngazi ya urais.
Kuna malalamiko mengi sana kwa wananchi juu ya Wabunge kutosaidia majimbo Yao na kuishia MJINI Hadi uchaguz ukikaribia ndio unawaona wanarudi na kutoa misaada. MAENDELEO KWA NJIA HII HAYAWEZI KUFIKIA. NAPENDEKEZA MABORESHO YOYOTE YAKIKATIBA YAZINGATIE UKOMO WA VIONGOZI WOTE WAKUCHAGULIWA KUANZIA WABUNGE HADI MADIWANI.
muda wa mbunge uwe miaka 5 tu anapumzika anapisha mwingine naye aendelee. sasa kunawabunge wamehodhi nafasi hizi majimbo kama mali yao binafsi mbunge amekaa miaka 20 au 30 kalini hakuna cha maana kwa wananchi wake.ikiwa kwa nafasi ya urais imewezekana kuwa na kikomo na kwa nafasi ya ubunge na madiwani inawezekana kuondoa miungu watu.
3. elimu ya uongozi iwe ya maisha kuanzia nafasi za shule za msingi kwani viongozi bora lazima waandaliwe.
4. mifumo ya kuzibiti rushwa ziimarishwe na kuwekewa tafsiri nyepesi itayowezesha utambuzi wa watoa rushwa na wasichaguliwe.
1. Kiongozi Bora zaidi ni yule aliyezaliwa na karama ya uongozi na akatengenezwa kuwa kiongozi:
Ni kweli kwamba baadhi ya watu wana karama za uongozi tangu kuzaliwa, lakini pia ni muhimu kutambua kwamba uongozi ni ujuzi unaoweza kujifunza na kukuzwa. Kupitia mafunzo na uzoefu, mtu anaweza kuendeleza na kuboresha sifa za uongozi. Kwa hiyo, wakati karama ya uongozi ni muhimu, mafunzo na maendeleo ya uongozi ni sehemu muhimu ya kumwandaa mtu kuwa kiongozi bora.
2. Ukombo wa Nafasi za Uongozi:
Hoja yako ya kuweka ukomo wa muda kwa viongozi wote, kuanzia wabunge hadi madiwani, ni muhimu. Ukombo wa nafasi za uongozi unaweza kusaidia kuzuia viongozi kujihodhi madaraka na kuongeza uwajibikaji. Kwa kufanya hivyo, inawapa fursa wananchi kuchagua viongozi wapya na kuwawezesha viongozi wapya kuleta mabadiliko na maendeleo. Ni muhimu pia kuhakikisha kwamba taratibu za uchaguzi ni za haki na uwazi ili kuhakikisha kuwa viongozi wanachaguliwa kulingana na uwezo wao na sifa zao, badala ya kwa njia ya rushwa au mianya ya udanganyifu.
3. Elimu ya Uongozi iwe ya maisha:
Nakubaliana kabisa kuwa elimu ya uongozi inapaswa kuanza mapema katika mfumo wa elimu, hata shuleni za msingi. Kuwekeza katika kuwafundisha vijana maadili ya uongozi na stadi za uongozi tangu wakiwa wadogo itawawezesha kuwa viongozi bora katika siku zijazo. Elimu ya uongozi inapaswa kuwa endelevu na kuzingatia maadili, uadilifu, na maadili ya kijamii.
4. Mifumo ya kuzibiti rushwa iimarishwe:
Kupambana na rushwa ni muhimu sana kwa maendeleo ya nchi. Mifumo ya kupambana na rushwa inapaswa kuimarishwa na kuwekewa tafsiri nyepesi ili kuwawezesha watu kutambua na kuchukua hatua dhidi ya vitendo vya rushwa. Vilevile, uwajibikaji wa viongozi katika kupambana na rushwa na kuwachukulia hatua wanaohusika ni jambo muhimu. Kuweka viwango vya juu vya maadili na uwazi katika mifumo ya uchaguzi na utawala kunaweza pia kupunguza mianya ya rushwa na kukuza uwajibikaji.
Asante kwa mchango wako na maoni yako juu ya mada hii muhimu. Ni kwa njia ya majadiliano na kufikiria kwa pamoja tunaweza kuimarisha mifumo yetu ya uongozi na kuendeleza jamii zetu.
[13:28, 21/06/2023] Dr. : Nashukuru sana kwa ufafanuzi mzuri, mpana ulio na weledi.🙏🏿🙏🏿🙏🏿@T [14:27, 21/06/2023] A: Tume maalum ya kutambua, kuendeleza, na kufuatilia mienendo ya viongozi nchini TanzaniaKutambua Viongozi Bora: Tume inaweza kuwa na jukumu la kutambua na kuthibitisha viongozi wenye sifa na uwezo wa kuongoza katika nyanja mbalimbali za serikali, siasa, na taasisi za umma. Tume inaweza kufanya tathmini ya uwezo, uadilifu, na rekodi ya utendaji ya wagombea na kutoa uthibitisho wa uongozi kwa viongozi wanaostahili.
Kuendeleza Uongozi Bora: Tume inaweza kutoa miongozo na kusaidia katika kuendeleza viongozi kupitia programu za mafunzo, semina, na warsha. Tume inaweza kuwezesha fursa za mafunzo na ukuaji wa uongozi kwa viongozi katika ngazi zote, kutoka shule za awali hadi ngazi za juu za uongozi.
Kufuatilia Mienendo ya Viongozi: Tume inaweza kuwa na jukumu l…
[16:54, 21/06/2023] M: Nadhani tunayo tume ijulikanayo kama Tume ya Utumishi wa Umma (Public Service Commission) kama nipo sahihi nini majukumu yake hasa?Nadhani
Ipo pia Tume ya Maadili ya Viongozi wa Umma Hii kwa uelewa wangu ina jukumu la kufutilia maadili ya viongozi katika utumishi wa Umma. Kama tume hizi tayari zipo, kuna ulazima wa kuunda Tume nyingine kusimamia uwajibikaji katika utumishi wa umma! Mimi nadhani hakuna haja hiyo. Iwapo zinakidhi mahitaji lakini zina mapungufu, kwa maoni yangu, yabaanishwe ili kuzipa meno zaidi kutimiza majukumu yao ipasavyo.
[17:04, 21/06/2023] A: Asante sana Mzee wangu kwa maelezo haya mazuri.Naomba kuongezea hapo kwa upande wa taasisi hizi mbili.
1. Taasisi hizi mbili hazina uwezo wa kuwagusa viongozi ndani na vyama vya siasa. Mara nyingi taasisi hizi zinaishia kwa baadhi viongozi ndani ya serikali.
2. Taasisi hizi sidhani kama zinaouwezo wa kufuatilia na kulea viongozi kutoka ngazi za awali hususani shule za msingi hadi huku juu.
3. Sidhani kama taasisi hizi zinao uwezo wa kukusanya taarifa za watia nia na wagombea wa nafasi mbalimbali kabla ya uchaguzi. Ndani ya vyama vya siasa na maeneo mengine.
Mimi hayo yangu machache
[17:36, 21/06/2023] T: @M Umeleta taarifa sahihi kuhusu Tume ya Utumishi wa Umma (Public Service Commission) na Tume ya Maadili ya Viongozi wa Umma. ufafanuzi kuhusu majukumu yao:1. Tume ya Utumishi wa Umma (Public Service Commission):
Majukumu yake ni kusimamia ajira, uteuzi, na maendeleo ya watumishi wa umma. Tume hii ina jukumu la kuhakikisha kuwa mchakato wa ajira na uteuzi katika utumishi wa umma unazingatia kanuni za haki, uwazi, na uadilifu. Pia inasimamia maendeleo na mafunzo ya watumishi wa umma ili kuhakikisha kuwa wana ujuzi na stadi muhimu kutekeleza majukumu yao ipasavyo.
2. Tume ya Maadili ya Viongozi wa Umma:
Majukumu yake ni kusimamia na kuhakikisha maadili na uadilifu wa viongozi wa umma. Tume hii ina jukumu la kuchunguza malalamiko na kufuatilia ukiukwaji wa maadili na uadilifu kwa viongozi wa umma. Pia inatoa miongozo na elimu kwa viongozi wa umma kuhusu maadili na kanuni za utendaji kazi.
Ingawa tume hizi zipo na zina majukumu yao, kuna uwezekano wa kuwepo kwa mapungufu au changamoto katika utekelezaji wa majukumu yao. Hata hivyo, badala ya kuunda tume nyingine mpya, ni muhimu kuboresha na kuimarisha tume zilizopo ili ziweze kutekeleza majukumu yao ipasavyo. Hii inaweza kujumuisha kuongeza rasilimali, kuimarisha mifumo ya ufuatiliaji, na kuweka mfumo thabiti wa uwajibikaji. Pia, kushirikisha umma na kuzingatia maoni ya wananchi katika maboresho ya tume hizo ni muhimu ili kuhakikisha kuwa zinafanya kazi kwa ufanisi na uwazi.
[17:48, 21/06/2023] T: Umeleta hoja muhimu kuhusu mapungufu yanayoweza kuwepo katika uwezo wa Taasisi ya Utumishi wa Umma na Tume ya Maadili ya Viongozi wa Umma. Naagalia changamoto kwa mapana yake:1. Upande wa Vyama vya Siasa: Ni kweli kwamba taasisi hizi mara nyingi zinajikita zaidi katika viongozi wa umma na watumishi wa umma, na siyo vyama vya siasa. Hii inaweza kusababisha mapungufu katika kufuatilia na kusimamia maadili na uongozi ndani ya vyama vya siasa. Hivyo, inaweza kuwa ni suala la umuhimu kuweka mifumo madhubuti ya ufuatiliaji na uwajibikaji ndani ya vyama vya siasa ili kuhakikisha kwamba viongozi wanaoteuliwa au kugombea nafasi za uongozi wanao maadili na uadilifu.
2. Ufuatiliaji wa Viongozi kutoka Ngazi za Awali: Ni kweli kwamba taasisi hizi zinaweza kukabiliwa na changamoto katika kufuatilia na kulea viongozi kutoka ngazi za chini, kama vile shule za msingi. Hii inaweza kuwa suala la kuzingatia kwa kuweka mifumo au taasisi nyingine ndani ya mfumo wa elimu au jamii ambayo inafuatilia na kukuza uongozi na maadili katika ngazi za awali. Mafunzo na elimu ya uongozi yanaweza kujumuishwa katika mtaala wa shule na kuwezesha ukuaji wa viongozi bora tangu wakiwa wadogo.
3. Uwezo wa kukusanya taarifa za Watia Nia na Wagombea: Hili ni suala jingine la kuzingatiwa. Taasisi hizi zinaweza kukabiliwa na changamoto katika kukusanya taarifa za watia nia na wagombea wa nafasi mbalimbali kabla ya uchaguzi. Hapa, inaweza kuwa ni muhimu kuweka mifumo au taratibu ambayo inaweka wazi na inahitaji wagombea kutoa taarifa zao za kibinafsi na mipango yao ya uongozi. Hii inaweza kuongeza uwazi, uwajibikaji, na uwezo wa wapiga kura kufanya maamuzi sahihi.
Ninaona umuhimu wa kuendelea kujadili na kuboresha mifumo ya uongozi na taasisi zinazohusika ili kushughulikia mapungufu na changamoto zinazojitokeza. Pia, kushirikisha maoni na ushiriki wa wananchi na wadau mbalimbali katika maboresho ya mifumo hii itasaidia kujenga mfumo thabiti zaidi wa uongozi na uwajibikaji.
[17:59, 21/06/2023] P: @M ukienda kwa kuangalia vyombo au idara tulizonazo in place utaona kama kila kitu kipo hatuhitaji mabadiliko.The problem is we are good at theories and badly wanting on substance.
Hiyo Tume ulishaona nini inafanya?
Same goes for TAKUKURU. Tuna chombo cha kuzuwia rushwa in theory, na wanalipwa vzr tu na ofisi na magari mazuri.
Lakini in practice, unaona nn hasa wanafanya? Rushwa inachafua nchi yetu nzuri on their watch.
No, tuendelee na mapendekezo bana. We need fresh thinking, new institutions.
[18:09, 21/06/2023] M: Nimekuelewa. Naona tumepishana kidogo. Ukijita zaidi kwenye siasa, mimi kiutumishi wa umma zaidi. Lakini wote lengo letu likiwa maadili na uwajibikaji kwa umma wa Watanzani.Nikirudi kwenye mapendekezo yako, napata shida kidogo. Hiyo Tume itakuwa chini ya chombo kipi! Chini ya Mwenyekiti wa Vyama vya Siasa au tasisi ipi itakayoundwa kwa Sheria ya Bunge na ikakubalika kwa vyama vyote! Kama pendekezo lako limekilenga chama kimoja mathelani CCM, au hata Chadema; hiyo inawezekana kabisa kichama.
Vyama hivi vya siasa, kila kimoja kina taratibu zake za jinsi ya kupata wanachama, kusimamia maadili na hata kutoa mafunzo kwa wanachama wao kwa njia ambazo zinatofautiana na mpaka hata kuadhabishana. Kuingiza utaratibu huu kwenye Katiba, sijui itawezekana vipi!! Labda wataalamu wa Sheria na Katiba watusaidie.
[18:12, 21/06/2023] T: Vifungu muhimu vya Katiba ya Tanzania vinavyohusiana na masuala ya uongozi, uwajibikaji, na uwazi:1. Ibara ya 3 – Uwazi na Uwajibikaji
o Ibara ya 3(1): Inahakikisha uwazi na uwajibikaji katika utawala na utekelezaji wa madaraka.
o Ibara ya 3(2): Inahimiza ushiriki wa wananchi katika masuala ya umma na maamuzi ya serikali.
2. Ibara ya 8 – Utawala Bora
o Ibara ya 8(1): Inaweka msingi wa utawala bora na misingi ya uwazi, uwajibikaji, na uadilifu katika utendaji wa umma.
o Ibara ya 8(2): Inahakikisha kwamba madaraka ya umma yanatekelezwa kwa heshima na kwa manufaa ya umma.
3. Ibara ya 9 – Utumishi wa Umma
o Ibara ya 9(1): Inaelezea misingi ya utumishi wa umma, ikiwa ni pamoja na uaminifu, uadilifu, uwazi, na uwajibikaji.
o Ibara ya 9(2): Inatoa mwongozo wa kuanzisha taasisi za kusimamia utumishi wa umma na maadili ya viongozi.
4. Ibara ya 30 – Uhuru wa Kutoa Maoni na Ushiriki
o Ibara ya 30(1): Inalinda uhuru wa kutoa maoni na kushiriki katika masuala ya umma.
o Ibara ya 30(2): Inahakikisha haki ya wananchi kushiriki katika utawala na maamuzi ya serikali.
5. Ibara ya 40 – Haki ya Kupata Habari
o Ibara ya 40(1): Inalinda haki ya kila mtu kupata habari kwa kuzingatia sheria na taratibu zilizopo.
o Ibara ya 40(2): Inahakikisha uwazi katika shughuli za umma na uwajibikaji kwa taasisi za umma.
Katiba ya Tanzania ina vifungu vingine vingi vinavyohusiana na uongozi, uwajibikaji, na uwazi. Inashauriwa kusoma Katiba yenyewe ili kupata ufahamu kamili na kina juu ya masuala haya.
Kuhusu Tume ya Utumishi wa Umma, ni taasisi ambayo ina jukumu la kusimamia utumishi wa umma, ikiwa ni pamoja na kuteua, kusimamia, na kuendeleza watumishi wa umma. Jukumu lake ni kuhakikisha uwazi, uwajibikaji, na uadilifu katika utumishi wa umma. Hata hivyo, inaweza kuwa ni muhimu kuangalia upya jinsi taasisi hii inavyotekeleza majukumu yake ili kuimarisha uwajibikaji na ufanisi wake.
Kuhusu TAKUKURU (Taasisi ya Kuzuia na Kupambana na Rushwa), ni chombo kinachohusika na kushughulikia masuala ya rushwa nchini. Lengo lake ni kuchunguza, kushtaki, na kuadhibu vitendo vya rushwa. Hata hivyo, ni muhimu kufanya tathmini ya ufanisi wake katika kupambana na rushwa na kuchukua hatua za kuboresha mifumo, rasilimali, na uwezo wake ili kukabiliana na changamoto za rushwa kwa ufanisi zaidi.
Naungana nawe kwamba tunahitaji fikra mpya na taasisi mpya ili kuleta mabadiliko na kuboresha uongozi na utawala wetu. Hii inaweza kujumuisha kuunda taasisi mpya au kurekebisha zilizopo, kuimarisha mifumo ya ufuatiliaji na uwajibikaji, na kuhakikisha kuwa kuna rasilimali za kutosha na utaalam katika taasisi hizo. Pia, ushiriki wa wananchi na wadau mbalimbali ni muhimu katika kuleta mabadiliko haya na kusimamia utekelezaji wake.
Hivyo, mapendekezo yako ya kuendelea na mabadiliko na fikra mpya ni muhimu sana katika kujenga taasisi na mifumo imara zaidi ambayo itaweza kuleta matokeo halisi na kupambana na changamoto kama vile rushwa.
[18:43, 21/06/2023] T: Ninachojua juu ya ufanisi wa Tume ya Utumishi wa Umma (Public Service Commission) katika kushughulikia malalamiko na rufaa za watumishi wa umma, ufanisi wake unaweza kutofautiana kutoka kwa kesi moja hadi nyingine na inategemea mambo kadhaa, ikiwa ni pamoja na rasilimali zilizopo, taratibu zilizowekwa, na uwezo wa kusikiliza na kutoa uamuzi kwa wakati.Kwa kawaida, Tume ya Utumishi wa Umma inakuwa na mamlaka ya kushughulikia rufaa na malalamiko yanayohusiana na ajira na utumishi wa umma. Hata hivyo, ni muhimu kufahamu kuwa Tume inaweza kuwa na ofisi zilizosambaa katika maeneo mbalimbali ya nchi ili kufikia watumishi wa umma wanaoishi mikoani. Hata kama hawana ofisi mikoani, wanaweza kuwa na utaratibu wa kupokea malalamiko na kusikiliza kesi kupitia njia nyingine kama vile kwa njia ya mtandao au kwa kuwasilisha nyaraka kupitia njia ya posta.
Ili kupata habari sahihi na ya kina kuhusu ufanisi wa Tume ya Utumishi wa Umma katika kushughulikia migogoro ya watumishi wa umma, ni vyema kufuatilia taarifa na ripoti za Tume hiyo na kuangalia mifano halisi ya jinsi wanavyoshughulikia malalamiko na rufaa. Pia, unaweza kushauriana na watumishi wa umma au vyama vya wafanyakazi kujua uzoefu wao na Tume hiyo.
[18:44, 21/06/2023] P: Imagine kama hizi taasisi zingekuwa zinapimwa utendaji wake kulingana na pesa inayotumika (value for money) kupitia maoni ya public? Je, tungebakiwa na taasisi ngapi mpaka sasa?Tunahitaji accountability ya kiwango na uwazi wa kiasi hicho sasa…
Mazowea mengine huwa hayafi kirahisi hata ukifanya reforms
[19:12, 21/06/2023] A: Kabisa.Tunahitaji new Constitution ambayo itakuwa na approach tofauti kabisa.
Mimi huwa nawaza sana kuhusu watu kukosa maadili, je ni sababu ya sheria na taasisi hazina meno au mfumo mzima haupo sawa?
Ni vyema tukatambua ni muhimu tukateneneza new Constitution with modern approach.
Lazima kuwepo na msingi wa Taifa na lazima Taifa liwe na ideology yake inayotupambanua kama taifa na inayotupa direction.
Hii itaweka misingi ya uongozi. Serikalini, Bunge, Mahakama na hata kwenye taasisi zingine.
