Jamhuri ya Muungano wa Tanzania – Dira ya Taifa ya Maendeleo ya 2050 (Dira 2050)

Nitakuwa mchoyo wa fadhila kama sitaungana na watu wengine waliosema hapa nami nitoe shukrani za dhati kwa Rais wa Jamhuri ya Muungano wa Tanzania Mhe. Dkt. Samia Suluhu Hassan, ambaye kwa Juhudi zake ameweza kuimarisha ustawi wa Demokrasia hapa nchini sambamba na kuimarisha miundombinu ya kiuchumi na kijamii ili kuwaletea maendeleo Watanzania”

“Ni ukweli usiopingika kuwa Rais Samia amekuwa mfano wa kuigwa kitaifa na kimataifa kuhakikisha Demokrasia yetu inazidi kustawi na kuifanya Demokrasia yetu kuendeshwa kwa misingi ya haki, utawala bora na kwa mujibu wa sheria tulizojiwekea na bila kusahau mazingira ya watu ambao bila wao Serikali haipati uhalali”

“Mkutano huu umekuwa wenye tija na mimi nimekuwa nikiufuatilia kwenye mitandao mbalimbali ya kijamii, mmezungumza mengi kutokana na Ajenda mlizomuwa nazo na ni wazi kabisa wadau waliokuwa wengi wametoa maoni yao mbalimbali kwa kuzingatia maslahi makubwa ya Nchi yetu”

“Upekee uliopo kwenye jambo hili. Baraza la vyama vya siasa mmeamua kutualika na sisi Serikali kama wadau na ndio maana mtaona mkutano huu si wa serikali ni Baraza la vyama vya siasa na yale yatakayosemwa hapa Serikali si ya imeamua bali yeye ni mdau kama wadau wengine”

“Mkutano huu si mali ya Serikali kwasababu katika yaliyojadiliwa haswa kwenye hii miswaada mitatu kwa taratibu zetu za utawala bora baada ya mswaada kusomwa bungeni basi mswaada ule ni mali ya bunge na si serikali tunabaki kama wadau wengine”

“Baada ya haya yote mliojadiliana, mchukue nafasi kuitikia wito wa Spika wa Bunge la Tanzania ambaye amealika wadau mbalimbali kwenda Bungeni kutoa maoni yao kuanzia tarehe 6 – 10 Jijini Dodoma, msiache kwenda na haya mliyozungumza naamini mmejifua vizuri, mmepata focus kama vyama vya siasa, naoni yenu yanazingatiwa na Serikali kwa umuhimu wa kuzingatia utawala bora unaozingatia mihimili yetu ya dola”

Mhe. Doto Biteko

Naibu Waziri Mkuu na Waziri wa Nishati Nchini.

Katiba ya Tanzania haitoi sheria moja kwa moja bali inatoa misingi na mwongozo wa jumla ambao huongoza utungwaji wa sheria na sera za udhibiti wa maliasili

Katiba inasisitiza uhifadhi wa rasilimali za nchi kwa manufaa ya vizazi vya sasa na vijavyo. Hii inaelekezwa kwenye sheria na sera zinazolenga kuhakikisha matumizi endelevu na uhifadhi wa maliasili.

Hoja hii inaweza ikachambuliwa na baadhi ya vifungu na ibara zifuatazo katika katiba ya Tanzania.

Uhifadhi wa Rasilimali na Mazingira.

Katiba ya Jamhuri ya Muungano wa Tanzania ina sehemu inayotambua umuhimu wa uhifadhi wa mazingira na rasilimali asilia. Ibara ya 9(1)(b) inasema kuwa, “Serikali itahakikisha kuwa rasilimali za nchi zinahifadhiwa na kutumika kwa manufaa ya vizazi vya sasa na vijavyo”

Mamlaka ya Ardhi na Maliasili.

Ibara ya 8(1)(b) ya Katiba inampa Rais mamlaka juu ya ardhi na maliasili zote nchini. Hii inamaanisha kuwa Rais anaweza kutumia mamlaka yake kuhakikisha uhifadhi na matumizi bora ya maliasili kwa faida ya taifa.

Sheria za Udhibiti.

Katiba inatoa mwongozo wa kisheria kwa kuwezesha Bunge kutunga sheria zinazosimamia uhifadhi wa maliasili na utalii. Sheria hizi zinaweza kugusa masuala kama uhifadhi wa wanyamapori, misitu, na mambo mengine yanayohusiana na maliasili.Haki za Wananchi.Ibara ya 27(1) inatambua haki za wananchi kushiriki katika maendeleo ya nchi. Hii inaweza kutafsiriwa kumaanisha kuwa wananchi wana haki ya kunufaika na maliasili na utalii wa nchi yao

Misingi ya Ustawi wa Jamii.

Ibara ya 9(1)(a) inasisitiza kuwa rasilimali za nchi zinapaswa kutumika kwa njia inayosaidia ustawi wa jamii. Hii inaweza kumaanisha kuwa matumizi ya maliasili na utalii yanapaswa kuchangia katika maendeleo ya wananchi. Je, Katiba inaweka mipaka au miongozo kuhusu uwekezaji wa kigeni katika sekta ya utalii na maliasili?

Ni mjadala mzito kuhusu umuhimu wa Elimu ya VETA na mabadiliko katika Katiba ya Tanzania kwa lengo la kukuza uchumi na kuondoa umaskini, hasa vijijini. Hapa ni tathmini ya mawazo yaliyotolewa na washiriki mbalimbali kwenye mjadala huo:

1.Elimu ya VETA na Uchumi.

Mchango wa Elimu ya VETA, Washiriki wengi wanakubaliana kwamba Elimu ya VETA ina jukumu muhimu katika kuendeleza uchumi wa Tanzania. Wanasisitiza umuhimu wa kuimarisha VETA na kutoa mafunzo ya ujuzi katika ngazi zote za elimu.

Kupunguza Ukosefu wa Ajira, Hoja inayosisitiza kuwa Elimu ya VETA inaweza kupunguza ukosefu wa ajira kwa kutoa wataalamu wenye ujuzi kwa soko la ajira na kukuza ujasiriamali.

2.Mabadiliko ya Katiba.

Visionary Leadership, Kuna wito wa mabadiliko katika Katiba ili kutoa viongozi wanaoongoza kwa vision mpya na uwezo wa kusukuma maendeleo ya uchumi.

Uwajibikaji wa Viongozi, Washiriki wanaonyesha wasiwasi juu ya kutokuwajibika kwa viongozi wa ngazi za wilaya, mikoa, na wakurugenzi. Wanahimiza Katiba mpya kusimamia uwajibikaji wa viongozi.

Mgogoro wa Katiba ya 1977.

Asili ya Katiba, Kuna hoja kwamba Katiba ya 1977 inaonekana kuwa ni matokeo ya kihistoria na inaunganishwa na chama tawala (CCM). Kuna wito wa kuwa na Katiba inayowakilisha watanzania wote na sio chama kimoja.

Uhitaji wa Katiba Mpya, Washiriki wengi wanakubaliana kwamba ni wakati wa kuwa na Katiba mpya inayolingana na mahitaji na mabadiliko ya sasa nchini.

4.Uchumi wa Nchi na Dollarization.

Matumizi ya Rasilimali za Ndani, Kuna wito wa kutumia rasilimali za ndani kama gesi, mafuta, na madini kama msingi wa reserve badala ya kutegemea “dollarization” Hii ina lengo la kujenga uhakika wa fedha za kigeni na kukuza uchumi wa ndani.

Changamoto za Dollarization, Washiriki wanaonyesha changamoto za kutegemea Dola za Marekani, ikiwa ni pamoja na hatari za deni la nje na athari za mabadiliko ya thamani ya sarafu.

5.Elimu ya Katiba kwa Wananchi.

Miundombinu na Programu za Elimu, Washiriki wanaangazia umuhimu wa kuboresha miundombinu ya elimu, kutoa programu madhubuti za elimu ya katiba, na kutumia teknolojia kufikisha elimu kwa wananchi.

Ushirikiano na Vyombo vya Habari, Kushirikiana na vyombo vya habari ni muhimu katika kutoa elimu na kushirikisha umma katika mchakato wa katiba na masuala ya kikatiba.

6.Uwazi na Ushiriki. 

Majadiliano na Ushiriki, Washiriki wanasisitiza umuhimu wa majadiliano, mihadhara, na ushiriki wa umma katika mchakato wa katiba. Uwazi unahitajika ili kuhakikisha kuwa maoni ya wananchi yanazingatiwa.

Mjadala unaonyesha haja ya kuboresha elimu ya VETA, kufanya mabadiliko katika Katiba, na kusimamia vyema rasilimali za ndani ili kukuza uchumi na kuleta maendeleo ya kweli nchini Tanzania. Pia, ushiriki wa wananchi na uwazi ni muhimu katika mchakato wa kufanya maamuzi ya kitaifa. 

NI ELIMU YA VETA NA KATIBA MPYA INAWEZA KUSAIDIA TANZANIA KUWA TAIFA LENYE UCHUMI MKUBWA.

Ili Tanzania ifikie uchumi mkubwa na kuondoa kabisa umaskini vijijini. Elimu ya ufundi inahitajika kwenye ngazi ZOTE za elimu na uwezo wa VETA kuimalishwa. Mabadiliko hayo yanahusu na kuguswa kwa Katiba kuzalisha viongozi wenye vision mpya kulivusha taifa la Tanzania kufikia Uchumi mkubwa. Tanzania ya sasa haitaji kitabu cha vision 2050 kuombea mikopo world Bank. Tanzania ya leo inahitaji elimu ya ufundi kuanzia ngazi za vijijini na katiba inayoregulate viongozi wa Taifa kusimamia mwelekeo wa Taifa kufikia uchumi wa kujitegemea. Taifa la Tanzania tumeingia WOGA kudai katiba yenye urithi wa vizazi vya taifa hili. Wakati wakuu wa wilaya hawajibiki kwa wananchi,wakuu wa mikoa hawawajibiki kwa wananchi, wakurugenzi hawawajibiki kwa wananchi. Sitanii,Tunataifa la viongozi wasiowajibika kwa wananchi na jibu pekee katiba ya 2024. Bila kuathiri Tunu za Taifa pamoja na Muungano wetu. Tanzania inahitaji katiba si ya kuzalisha watawala kurithishana madaraka, Tanzania inahitaji katiba inayotoa majibu ya kuondoa umaskini hasa vijijini. Mfano Hakuna haja ya mbunge kuongoza mpaka kifo, mbunge anapaswa kuongoza awamu mbili tu na aondoke yaani atupishe. Sitanii, umaskini wa Tanzania umechangiwa na wabunge kuongoza maisha majimbo yalijaa ufukara hawa ndiyo kansa ya umskini na ujinga wote vijijini. Tunahitaji katiba kubadili YOTE haya. Sitanii,Tunahitaji katiba yenye nguvu ya mtoto wa maskini kijijini apewe nguvu ya kuongoza taifa hata kama hana rushwa ya mabilioni kushika madaraka ya taifa letu. Ni hitimishe kwa kusema ni wakati wa kusema HAPANA katiba ya 1977 na NDIYO Katiba ya 2024. Sitanii,Tuingie uchaguzi 2025 na Katiba Mpya kuzalisha taifa lenye nguvu za kiuchumi na misingi bora ya sheria zinazotabilika kwa maendeleo ya taifa. usome lipia leo upate upeo wa kina na marefu ya juu ya hali za vijiji vyetu Tanzania na hatua za Mapinduzi fursa vijijini

[12:35, 16/12/2023] TM: kwa mtazamo huu, Je Elimu ya veta katika kwa mlengo wa katiba inaweza kusaidia tanzania kuwa taifa lenye uchumi mkubwa? 

[12:35, 16/12/2023] +255 628 300: Elimu ya VETA (Vocational Education and Training Authority) na Katiba mpya zinaweza kuchangia kwa kiasi kikubwa katika maendeleo ya uchumi wa Tanzania. vipengele hivi viwili vinaweza kutoa mchango. Elimu ya VETA. Mafunzo ya Ujuzi. Elimu ya VETA inalenga kuwapa watu ujuzi na stadi za kitaalamu katika maeneo mbalimbali kama vile ufundi, teknolojia, na biashara. Watu wakipata mafunzo haya, wanaweza kuwa na uwezo wa kufanya kazi katika sekta mbalimbali za uchumi, kuchangia katika uzalishaji, na hivyo kukuza uchumi wa nchi. Kujenga Wataalamu Wenye Viwango. VETA inaweza kuchangia kutoa wataalamu wenye viwango vya juu ambao wanaweza kushiriki katika sekta za kiufundi na teknolojia. Hii inaweza kuvutia uwekezaji wa ndani na nje, kwani wawekezaji wanapenda kuona kuwepo kwa nguvu kazi yenye ujuzi na ubunifu. Kupunguza Ukosefu wa Ajira. Kutoa elimu ya VETA kunaweza kupunguza ukosefu wa ajira kwa kutoa wataalamu wanaohitajika katika soko la ajira. Watu wakiwa na ujuzi wa kazi wanaweza kujiajiri au kuchangia katika kukuza biashara na sekta mbalimbali. Katiba Mpya Uwekezaji na Maendeleo. Katiba mpya inaweza kutoa mazingira mazuri ya kisheria kwa uwekezaji na maendeleo. Ikiwa katiba inatoa uhakika wa sheria na haki za mali, itavutia wawekezaji na kuchochea shughuli za biashara na uzalishaji. Usimamizi Bora wa Rasilmali, Katiba inaweza kutoa miongozo na kanuni za usimamizi bora wa rasilmali za nchi, kama vile ardhi, madini, na maji. Kuhakikisha kuwa rasilmali hizi zinasimamiwa kwa uwazi na kwa manufaa ya wananchi wote kunaweza kuchangia ustawi wa uchumi. Kuimarisha Utawala wa Sheria. Katiba inayoheshimu utawala wa sheria inaweza kutoa mazingira ya utulivu na uhakika wa kisheria, ambayo ni muhimu kwa ukuaji wa uchumi. Hii inaweza kuvutia wawekezaji na kuwezesha biashara na shughuli za kiuchumi. Kwa pamoja, elimu ya VETA na katiba mpya zinaweza kusaidia kuunda mazingira yanayofaa kwa maendeleo ya uchumi wa Tanzania. Hata hivyo, mafanikio hayo pia yanategemea utekelezaji mzuri wa sera na mipango inayohusiana na elimu, uchumi, na utawala nchini. 

[12:48, 16/12/2023] Gr: Kupitia katiba, serikali inaweza kuhakikisha kwamba kuna sera na mikakati inayolenga kupunguza pengo kati ya ujuzi unaohitajika katika soko la ajira na ujuzi unaopatikana kupitia elimu ya VETA. Hii inaweza kupunguza ukosefu wa ajira na kutoa fursa za kujiajiri

 [13:46, 16/12/2023] +255 625 : Unaweza ukamnyima mtu haki yake leo, lakini njiani katika maisha yake ile haki anakwenda kuikuta na anaipata. Kwa hiyo, batili haifuti haki. Tusimame kwenye misingi ya haki.” – Rais Dkt. Samia Suluhu Hassan https://www.instagram.com/p/C06TV1_tRP0/?igshid=MTc4MmM1YmI2Ng==

[14:00, 16/12/2023] Kp: Pia Elimu ya VETA inaweza kutoa msingi imara wa ubunifu na maendeleo ya teknolojia. Kuingizwa kwa misingi ya elimu ya VETA katika katiba inaweza kuhamasisha serikali kuwekeza katika vituo vya ubunifu na teknolojia, na hivyo kuongeza ubunifu na ushindani katika uchumi. 

[14:05, 16/12/2023] +255 62: Suluhu ya katiba ni muhimu sana ipatikane mapema. 

[14:20, 16/12/2023] Kp: Ukweli kwamba tunao Viongozi ni ushahidi kwamba Katiba ipo na inafanya kazi. Kwa kutaka “suluhu” ya Katiba unaashiria kuwepo kwa “mgogoro wa kikatiba” labda tufahamu tu kwamba Mgogoro wa kikatiba ni upi kwa maelezo rahisi? Katika sayansi ya siasa, mgogoro wa kikatiba ni _tatizo au mgongano katika utendaji wa serikali ambao katiba ya Nchi husika au sheria nyingine ya msingi inayoongoza Nchi inachukuliwa kuwa haiwezi kutatua. Mpaka leo bado hatujaitekeleza Katiba tuliyonayo ya 1977, kwa ukamilifu wake na sababu moja kuu imebainika ni ukosefu wa Maarifa katika masuala ya katiba. Ndio maana hatua ya kwanza kabisa ni Elimu ya Katiba na ya pili ni Elimu ya Katiba na tena Elimu! 

[14:23, 16/12/2023] +255 628: Katiba ya mwaka 1977 ni katiba ya CCM siyo katiba ya Tanzania wala siyo katiba ya wananchi wa Tanzania na wala siyo katiba inayoweza kupita kwenye mageuzi ya 1990s..Hivyo tuna mgogoro mkubwa wa kikatiba unaohitaji Suluhu ya kutosha. kabla hali mbaya kutufikia. 

[14:24, 16/12/2023] GN: Fafanua, Kwanini unasema ni katiba ya CCM na sio katiba ya Tanzania? 

[14:25, 16/12/2023] +255 628: Hii iko wazi Katiba ya 1977 ni copy na kupaste ya katiba ya CCM( mimi mjinga mmoja nipo kijijini) najua hivyo. 

[14:26, 16/12/2023] GN: Wewe wasema🏃🏾😅

[14:27, 16/12/2023] +255 628: Lazima tujiulize swali kwa nini kuanzishwa kwa CCM kulifuatiwa na katiba ya Tanzania …tunahitaji Katiba ya watanzania wote vijijini na mijini …siyo katiba hii ya CCM italizamisha taifa hili shimoni very soon. 

[14:28, 16/12/2023] Kp: IPO wazi sasa kuwa Elimu ya Katiba ni muhimu kwa Wote wakiwemo “wasomi” Ikiwa vipo Vitabu viwili tofauti kimoja ni cha chama cha Mapinduzi na kingine ni cha Jamhuri ya Muungano wa Watu wa Tanzania, bado Inawezekana mtu Akazionakuwa. Ni kitu kimoja Hapo sasa tuna mgogoro wa kimaarifa na sio mgogoro wa kikatiba 😲

[14:30, 16/12/2023] +255 628 3: 95% ya katiba ya CCM ndiyo imebuild katiba ya Tanzania. Katika mazingira ya taifa letu tangu mkondo wa mageuzi makubwa ya kiuchumi na kijamii …Inapaswa ipatikane Katiba Mpya ya Tanzania isiyo na sauti ya CCM

[14:31, 16/12/2023] +255 628 30: Huu ni mgogoro wa kikatiba 

[14:31, 16/12/2023] Kp: Elimu elimu elimu ya Katiba ya Watu ni muhimu sana. 

[14:31, 16/12/2023] GN: Kwa muono Wangu, Kuanzishwa kwa Chama Cha Mapinduzi (CCM) nchini Tanzania kulifuatiwa na katiba kwa sababu ilikuwa ni hatua muhimu ya kuanzisha mfumo wa kisiasa na kisheria wa nchi mpya iliyokuwa inajitenga na mfumo wa kikoloni. Katiba ilikuwa muhimu kutoa msingi wa utawala na kusimamia misingi ya serikali mpya.

 [14:32, 16/12/2023] +255 628: Naweza kusema bila woga mpaka sasa Tanzania Haina Katiba yake muhususi kwa ajili ya kulijenga taifa la Tanzania liliozaliwa miaka 1990. 

[14:34, 16/12/2023] +255 628: Swali tuliporudi kwenye ukoloni maomboleo miaka 1990 kwa nini tusiwe na katika mpya inayoaccomdate sera za ukoloni maomboleo

 [14:39, 16/12/2023] Kp: Sasa narejea andiko lako huko nyuma kwamba “miaka 62 ya uhuru Watanzania vijijini hawako huru” @~Chigaitan jitahidi mrengo wako uwe ni wa kujenga juu ya MISINGI iliyokwisha jengwa na Waasisi wetu. Na sio kujaribukubomoa kwanza ili ujenge wewe. 

[14:41, 16/12/2023] TM: Swali zuri Mdau @~Chigaitan, kwanza ni muhimu kuelewa kwamba Tanzania haikurejea kwenye ukoloni maomboleo miaka ya 1990; badala yake, ilishuhudia mabadiliko ya kisiasa na kiuchumi. 

[14:44, 16/12/2023] +255 628: Sasa kama ndiyo tuweke kwenye katiba reserve ya uchumi BOT haipaswi kuendesha chini ya Uchumi wa dollarization bali reserve yetu ya rasilimali zetu ikiwemo gasi,mafuta na madini

 [14:47, 16/12/2023] GN: Mchakato wa kuandika katiba mpya unapaswa kuzingatia mazingira na mahitaji ya sasa ya nchi na siyo tu kuiga sera za ukoloni maomboleo. Pia, mchakato huo unahitaji kushirikisha wananchi wote na kuhakikisha kuwa matokeo yanaakisi mahitaji na matarajio ya jamii nzima. “And not overnight process” 

[14:50, 16/12/2023] +255 714: Kwa mwenendo wa NCHI YETU uuonao je, unahisi ni rahisi kwa kila mwananchi kupata elimu juu ya katiba?

 [15:40, 16/12/2023] TM: Hoja inayopendekeza Mdau @~Chigaitan kuwa Benki Kuu ya Tanzania (BOT) isitegemee “dollarization” kutumia Dola za Marekani katika uendeshaji wa reserve za nchi na badala yake itumie rasilimali za ndani kama vile gesi, mafuta, na madini, ina muktadha wa sera za kiuchumi na uchumi wa nchi. Kwa upana wa hoja hii mdau amelenga kwenye mambo makuu amatatu Kwanza kabisa hoja yake inafafanua kuwa, Rasilimali za ndani kama vile gesi, mafuta, na madini ni vitu ambavyo nchi inavyomiliki na inaweza kudhibiti. Kutegemea rasilimali hizi kwa ajili ya reserve inaweza kuleta uhakika wa upatikanaji wa fedha za kigeni kutokana na mauzo ya rasilimali hizo. Pia mdau ameona kuwa rasilimali zilizopo nchini zinaweza Kukuza Uchumi wa Ndani,Kutumia rasilimali za ndani katika uendeshaji wa reserve kunaweza kuwa na athari chanya kwa uchumi wa ndani. Kukuza sekta za gesi, mafuta, na madini kunaweza kuleta fursa za ajira na kuongeza pato la taifa. Kwa mtazamo mpana sana mdau ameona kuwa rasilimali hizi zinamchango mkubwa sana katika Kujenga Uchumi wa Taifa, Ikiwa rasilimali za ndani zinaweza kusimamiwa vizuri, zinaweza kuwa msingi wa kujenga uchumi wa taifa. Kupata mapato kutokana na mauzo ya rasilimali hizo kunaweza kutumika kuwekeza katika miradi ya maendeleo na kuboresha miundombinu. Kwanini basi kuwe na marekebisho katika hili, kwa mtazamo mwingine matumizi ya Dola za Kimarekani yanaweza kuwa na changamoto, hivyo inahitajika badiliko la kikatiba katika hili, na miongoni mwa chanagamoto za Dollarization katika rasilimali zetu ni Mabadiliko ya Kiuchumi na Kifedha, Kutegeemea Dola za Marekani kunaweza kuwa na changamoto hasa wakati ambapo kuna mabadiliko makubwa katika masoko ya kimataifa au thamani ya sarafu ya Marekani inavyobadilika. Hii inaweza kuathiri thamani ya reserve ya nchi. Utawala wa Mambo ya Nje, Kutegeemea fedha za kigeni kunaweza kuweka nchi katika utawala wa mambo ya nje, kwani thamani ya sarafu inaweza kuathiriwa na sera za kiuchumi za nchi nyingine, hasa Marekani. Hatari za Deni la Nje kuongezeka, Kupata dola kunaweza kuhusisha deni la nje. Kama thamani ya sarafu ya nchi inaposhuka, gharama ya kulipa deni hilo inaweza kuongezeka. Sababu kuu za kutumia dollarization katika reserve ya rasilimali za Tanzania, Uhakika wa Thamani ya Fedha. Matumizi ya Dola za Marekani katika reserve yanaweza kutoa uhakika wa thamani ya fedha na kurahisisha biashara ya kimataifa. Hii inaweza kupunguza athari za mabadiliko ya thamani ya sarafu ya ndani kwenye mauzo ya nje na mapato ya kigeni. Kuvutia Wawekezaji wa Kimataifa, Matumizi ya Dola yanaweza kuwa na mvuto kwa wawekezaji wa kimataifa, kwani wanaweza kuwa na imani zaidi katika sarafu ya kimataifa kama vile Dola ya Marekani. Hii inaweza kuvutia uwekezaji wa moja kwa moja wa kigeni na kuleta mapato zaidi kwa nchi. Uhamasishaji wa Biashara ya Kimataifa, Sarafu ya kimataifa kama Dola ya Marekani inaweza kuongeza uhamasishaji wa biashara ya kimataifa. Kwa mfano, kwa kutumia Dola, biashara inaweza kufanyika kwa urahisi zaidi na inaweza kutoa msukumo wa kuendeleza mahusiano ya kibiashara na nchi nyingine. Kupunguza Hatari za Kifedha, Dollarization inaweza kupunguza hatari za kifedha zinazotokana na mabadiliko ya thamani ya sarafu ya ndani. Hii inaweza kuwa na manufaa katika kudhibiti madeni ya nje na malipo ya riba. Hivyo basi mabadiliko kama haya yanahitaji sera makini, mipango madhubuti, na uongozi thabiti. Aidha, kutegemea rasilimali za ndani kunaweza kuleta changamoto zake, kama vile udhibiti wa bei za bidhaa sokoni na kusimamia mapato yanayotokana na rasilimali hizo. Jukumu la uwazi na uwajibikaji katika usimamizi wa rasilimali ni muhimu ili kuhakikisha kuwa faida zinawanufaisha wananchi wote. 

[15:48, 16/12/2023] GN: Kwa mwenendo wa Tanzania,ninaweza kusema kuwa si rahisi kwa kila mwananchi kupata elimu juu ya katiba , bado kuna kazi inayohitaji kufanywa ili kuhakikisha kila mwananchi anaweza kupata elimu juu ya masuala ya katiba na kushiriki kikamilifu katika mchakato wa kikatiba na sera za nchi. 

[16:10, 16/12/2023] TM: Kufanikisha ufikishwaji wa elimu ya Katiba kwa wananchi wote Tanzania kunahitaji jitihada za pamoja kutoka kwa serikali, mashirika ya kiraia, taasisi za elimu, na jamii nzima. Hapa kuna baadhi ya maeneo amabayo yakifanyiwa kazi itasaidia Elimu ya katiba inawafikia wananchi kikamilifu. Kuimarisha Miundombinu ya Elimu, Kuhakikisha kuwa kuna shule za kutosha na vyuo vinavyoweza kutoa elimu juu ya katiba. Pia, kuboresha miundombinu ya elimu na kuhakikisha upatikanaji wa vifaa na rasilimali kwa walimu na wanafunzi. Kuendeleza Programu za Elimu ya Katiba, Kuweka kwenye mitaala programu madhubuti za elimu ya katiba tangu shule za msingi hadi vyuo vikuu. Programu hizi zinapaswa kuwa na lugha rahisi na mifano inayofaa kwa kila umri na kiwango cha elimu. Kutumia Teknolojia ya Habari na Mawasiliano (TEHAMA) Kutoa elimu ya katiba kupitia njia za kisasa kama vile mitandao ya kijamii, tovuti, na programu za simu. Teknolojia inaweza kuwa njia nzuri ya kufikia vijana na sehemu za mbali za nchi. Kuhamasisha Mihadhara na Mikutano ya Umma, Kuendesha mihadhara, semina, na mikutano ya wazi kuhusu katiba katika maeneo mbalimbali. Hii inaweza kutoa fursa kwa wananchi kuuliza maswali, kutoa maoni yao, na kushiriki katika majadiliano kuhusu masuala ya katiba. Kuwezesha Mashirika ya Kiraia, Kusaidia mashirika ya kiraia yanayojishughulisha na masuala ya kikatiba ili kuwa na uwezo wa kutoa elimu kwa wananchi. Hii inaweza kujumuisha mafunzo, rasilimali, na ushirikiano wa karibu na serikali. Kuweka Lugha Rahisi, Kufanya lugha inayotumika katika nyaraka za kikatiba iwe rahisi kueleweka na inayoweza kufikiwa na wananchi wengi. Hii itahakikisha kuwa habari inayotolewa inaweza kueleweka na kila mwananchi bila kujali kiwango chao cha elimu au lugha wanayozungumza. Kushirikisha Vyombo vya Habari, Kufanya kazi na vyombo vya habari ili kutoa taarifa na mafunzo juu ya masuala ya katiba. Vyombo vya habari vinaweza kuwa njia muhimu ya kufikisha habari na kuelimisha umma. Kusisitiza Uwazi na Ushiriki, Kuhakikisha kuwa mchakato wa kutoa elimu ya katiba unakuwa wa wazi na unajumuisha ushiriki wa wananchi. Kuwezesha majadiliano na kutoa fursa kwa wananchi kutoa maoni yao ni muhimu. Jitihada hizi zinapaswa kuelekezwa kwa kuzingatia muktadha wa kijamii, kitamaduni, na kijiografia wa Tanzania ili kuhakikisha kuwa elimu ya katiba inawafikia wananchi wote kwa njia inayoeleweka na inayowezekana kwao. chambua kwa maelezo machache kwa kila wazo la Mdau aliyechangia kwenye mjadala huu.

MAJIBU

[08:50, 24/10/2023] T: Diplomasia ni mchakato wa kuendeleza na kudumisha mahusiano mazuri kati ya mataifa na jamii mbalimbali, kwa kawaida kwa njia ya mazungumzo na majadiliano. Inahusisha kutumia mbinu za kidiplomasia kama vile mazungumzo ya kidiplomasia, mikataba, na makubaliano ya kimataifa ili kusuluhisha migogoro, kukuza ushirikiano, na kudumisha amani kati ya pande mbalimbali.
Kwa wakulima wa kijiji cha Bahati, diplomasia inaweza kuwa na athari kubwa kwa njia kadhaa:
1.    Upatikanaji wa masoko:
Diplomasia inaweza kusaidia kufungua fursa za masoko ya kimataifa kwa mazao yao, ikiongeza uwezo wao wa kuuza bidhaa zao kwa bei nzuri zaidi na kukuza uchumi wa kijiji.

2.    Ufadhili na misaada:
Diplomasia inaweza kusaidia kupata ufadhili, misaada, na fursa za maendeleo kutoka kwa nchi na mashirika ya kimataifa, ambayo inaweza kutumiwa kuboresha miundombinu, kilimo, na maendeleo ya jamii.

3.    Ulinzi na usalama:
Diplomasia inaweza kusaidia kuhakikisha usalama wa kijiji dhidi ya vitisho vya ndani na nje, na kuongeza ufahamu wa serikali juu ya mahitaji ya wakulima na jamii nzima.
Changamoto zinazoweza kujitokeza ni pamoja na ukosefu wa ufahamu juu ya umuhimu wa diplomasia, kutokuwepo kwa miundombinu imara ya kufanikisha mawasiliano na uhusiano na taasisi za kimataifa, na pia kutokuwepo kwa uwakilishi imara wa kijiji cha Bahati katika mazungumzo ya kimataifa yanayohusu masuala ya kilimo na maendeleo. Kwa hivyo, kujenga ufahamu, kuendeleza ujuzi wa kidiplomasia, na kushiriki katika mazungumzo ya kimataifa ni muhimu kwa wakulima na wakazi wa Bahati ili kufaidika kutokana na fursa za kidiplomasia.

[08:57, 24/10/2023] Ta: @~Si😍  Uzuri unauliza kitu ambacho kweli hukijui maana yake hii hapa nyongeza juu ya DIPLOMASIA.. NA KUNA DIPLOMASIA YA UCHUMI…..Diplomasia ni mchakato wa kujenga na kudumisha mahusiano baina ya mataifa au jamii mbalimbali kwa njia ya mazungumzo, majadiliano, na kujenga makubaliano au mikataba kwa lengo la kudumisha amani, kushughulikia migogoro, na kukuza maslahi ya pande zote bila kutumia nguvu za kijeshi. Diplomasia inaweza kufanywa na serikali, lakini pia inaweza kufanywa na mashirika ya kimataifa, taasisi za kiraia, na watu binafsi.
Kwa wakulima wa vijiji vya Bahati, diplomasia inaweza kuwa na tija kwa njia kadhaa:
1.    Biashara ya Kimataifa:
Diplomasia inaweza kuwa na jukumu katika kuendeleza biashara na masoko ya nje. Mikataba ya biashara, makubaliano ya kibiashara, na diplomasia ya kiuchumi inaweza kusaidia kuboresha upatikanaji wa masoko ya kimataifa kwa mazao ya wakulima wa Bahati na hivyo kuongeza fursa za kibiashara.
2.    Usalama wa Chakula:
Diplomasia inaweza kutumiwa kushughulikia masuala ya usalama wa chakula. Kupitia diplomasia, serikali zinaweza kushirikiana katika kusimamia na kudhibiti ubora wa chakula na kuhakikisha usalama wa chakula kinachozalishwa na wakulima wa Bahati.
3.    Msaada wa Maendeleo:
Nchi na mashirika ya kimataifa mara nyingi hutoa msaada wa maendeleo kwa vijiji na mikoa inayohitaji. Diplomasia inaweza kutumiwa kushawishi upatikanaji wa misaada ya maendeleo na miradi inayolenga kuboresha kilimo, miundombinu, na huduma za jamii katika eneo la Bahati.
Kwa hiyo, ingawa inaweza kuonekana kuwa diplomasia inahusisha mambo ya kimataifa na serikali, inaweza kuwa na athari kubwa kwa wakulima wa vijiji vya Bahati kwa njia ya kuboresha hali yao ya kiuchumi, kijamii, na kisiasa. Diplomasia inaweza kutumika kutatua changamoto zinazokabili wakulima na kukuza maslahi yao.

[11:20, 24/10/2023] +255 : Je umeona kama mimi?Naona kama mchakato huu una chembe za kimaslahi katika Uwanja wa kimataifa
[11:21, 24/10/2023] G: Kwa namna gani
Ebu tufafanulie kidogo
[11:39, 24/10/2023] +255 625 : Kwa mtazamo wangu naona huu mchakato (diplomasia) ni ambavyo tunafanyiwa  kutokufikiwa malengo haraka huku wasuluhishi wakiendelea kunufaika,.                                    Mfn Kule kongo watu kutoka Magharibi wapo hapo toka zamani wakitaja Diplomasia juu ya zile vita lakini haziishi hapo si kuna mtu ananufaika na mgogoro huo

[11:49, 24/10/2023] Ta: Diplomasia ya uchumi, inayojulikana pia kama diplomasia ya biashara au diplomasia ya kiuchumi, ni mchakato wa kutumia mikutano, majadiliano, na mahusiano ya kidiplomasia kati ya nchi au taasisi za kimataifa kwa lengo la kukuza na kulinda maslahi ya kiuchumi ya nchi au taasisi hizo. Diplomasia ya uchumi inahusisha kushughulikia masuala ya biashara, uwekezaji, sera za kiuchumi, na masuala mengine yanayohusiana na uchumi wa nchi.
Malengo makuu ya diplomasia ya uchumi ni:
1.    Kukuza Biashara:
Kukuza biashara kati ya nchi au taasisi tofauti. Hii inaweza kufikia kupunguza au kuondoa vizuizi vya biashara, kusaini mikataba ya biashara huria, na kuongeza ushirikiano wa biashara.
2.    Kuvutia Uwekezaji:
Kuhamasisha uwekezaji wa ndani na wa kimataifa kwa kutoa mazingira mazuri ya biashara, kutoa motisha, na kuboresha sera za uwekezaji.
3.    Kulinda Maslahi ya Kiuchumi:
Kuhakikisha kuwa maslahi ya kiuchumi ya nchi au taasisi hayavurugwi au kudhurika na sera za kiuchumi za nchi nyingine au mabadiliko ya kimataifa.
4.    Kupata Rasilimali:
Kutafuta na kupata vyanzo vipya vya rasilimali za kiuchumi kama mikopo, misaada, na nafasi za biashara.
Diplomasia ya uchumi inajumuisha majadiliano ya kibiashara, mikutano ya kiuchumi, mikataba ya biashara, na mawasiliano ya kidiplomasia kati ya serikali, taasisi za kimataifa, na sekta binafsi. Inaweza pia kujumuisha kutumia diplomasia ya umma kuelimisha na kujenga uhamasishaji wa masuala ya kiuchumi.
Kwa ujumla, diplomasia ya uchumi ni chombo muhimu kwa nchi na taasisi za kimataifa katika kusimamia na kukuza uhusiano wa kiuchumi na kufikia malengo yao ya kiuchumi na biashara. 

Comments

Mjadala huo unaonyesha kujitolea kwa watu katika kujadili na kuchambua masuala muhimu ya Katiba na demokrasia nchini Tanzania. Hii ni ishara nzuri ya kujitolea kwa wananchi kujenga mchakato wa kisiasa wa kujenga, kuboresha, na kusimamia Katiba ya nchi. Hapa kuna tathmini ya mjadala huo mzima:

1.   Kujitolea Kwa Kielimu: Washiriki wameonekana kuwa na uelewa mzuri wa masuala yanayohusiana na Katiba na demokrasia. Wamezungumzia mambo kama ulinzi wa rasilimali za nchi, uwajibikaji wa viongozi, na masuala ya uendeshaji wa madaraka na mamlaka. Hii inaonyesha umuhimu wa elimu na ufahamu wa masuala haya.

2.   Majadiliano yenye Muktadha: Washiriki wameonyesha uelewa wa kina wa muktadha wa Tanzania na historia yake, pamoja na athari za ukoloni. Wanasisitiza kuwa mabadiliko ya Katiba yanapaswa kuzingatia historia na mazingira ya ndani ya nchi.

3.   Hoja za Kuboresha Katiba: Washiriki walitoa hoja na mapendekezo ya kuboresha Katiba, ikiwa ni pamoja na kuanzisha ukomo wa uongozi wa wabunge, kuongeza uwajibikaji wa viongozi wa umma, na kuwapa wananchi nguvu ya kusimamia utendaji wa wawakilishi wao.

4.   Hofu za Kuteleza kwa Demokrasia: Baadhi ya washiriki wameelezea hofu zao juu ya jinsi mabadiliko ya Katiba yanaweza kugusa demokrasia. Hii inaonyesha umuhimu wa kuzingatia hatua za makini katika mchakato wa Katiba mpya ili kuhakikisha kuwa demokrasia inalindwa na kustawi.

5.   Mgawanyiko wa Maoni: Ingawa kulikuwa na hoja kali na mapendekezo, ilionekana kuna mgawanyiko wa maoni miongoni mwa washiriki kuhusu njia sahihi za kufanya mabadiliko ya Katiba. Hii inaonyesha kuwa kujenga konsensusi ni changamoto na inahitaji mjadala wa kina.

6.   Kuwahimiza Watu Kushiriki: Mjadala huo ulisisitiza umuhimu wa kushirikisha wananchi katika mchakato wa Katiba mpya na kuhakikisha kuwa mabadiliko yanafanywa kwa kuzingatia maslahi yao.

Kwa ujumla, mjadala huu unaonyesha umuhimu wa mijadala ya kijamii na kisiasa katika kuboresha taasisi za kidemokrasia na kuleta mabadiliko chanya katika nchi. Ni muhimu kuendeleza mjadala huu na kufanya kazi pamoja ili kuunda Katiba inayojenga mustakabali bora wa Tanzania.

[19:11, 19/10/2023] Ta: Kutambua umuhimu wa diplomasia katika katiba mpya ni muhimu sana ili kuhakikisha kuwa nchi ina uhusiano mzuri na majirani zake na ulimwengu kwa ujumla. Hapa kuna mambo ambayo yanaweza kujumuishwa katika katiba mpya kwa kuzingatia maeneo tofauti unayoyataja:

1. Kisiasa:

• Kuweka msingi imara wa mahusiano ya kisiasa na majirani kwa kuzingatia misingi ya haki, usawa, na kuheshimiana.

• Kujenga utaratibu wa kujadiliana na kutatua tofauti za kisiasa kwa njia ya amani na utawala wa sheria.

• Kujitolea kwa kanuni za kidemokrasia na kuheshimu mifumo tofauti ya utawala katika majirani.

2. Kibiashara/Kiuchumi:

• Kuanzisha mfumo wa biashara huria na haki ili kuendeleza biashara na uwekezaji kati ya nchi na majirani.

• Kukuza ushirikiano wa kiuchumi na kujenga mazingira rafiki kwa biashara na uwekezaji.

• Kujenga sheria za ushirikiano wa kiuchumi ambazo zinaimarisha uwezo wa nchi kufaidika na ushirikiano huo bila kudhurika.

3. Kijamii:

• Kujenga msingi wa utamaduni wa kuheshimiana na kuthamini tofauti za kitamaduni kati ya nchi na majirani.

• Kukuza ushirikiano wa kijamii na kiutamaduni kwa kubadilishana uzoefu na kujenga uelewa wa pamoja.

• Kuhamasisha ushirikiano katika masuala ya kijamii kama elimu, afya, na maendeleo ya jamii.

4. Kifundi (Exchange of Skills):

• Kuweka mifumo ya kubadilishana ujuzi na teknolojia kati ya nchi na majirani ili kukuza uwezo wa kiufundi.

• Kuwekeza katika programu za kubadilishana wataalamu ili kujenga ujuzi na uwezo wa kifundi kati ya nchi.

• Kujenga mikataba ya ushirikiano wa kifundi ambayo inazingatia maslahi ya pande zote na kuhakikisha faida inayolingana kwa nchi zote.

Ni muhimu pia kuhakikisha kuwa diplomasia na mahusiano ya kimataifa yanazingatia maadili ya kibinadamu na heshima kwa haki za binadamu. Kwa kuongezea, kuwepo kwa mfumo imara wa kusuluhisha migogoro na mazungumzo ya kudumu itasaidia kulinda amani na utulivu katika eneo hilo.

[19:25, 19/10/2023] G: Ndugu @K , kwanza nikupongeze kwa mada hii nzuri uliyoleta kwenye jukwaa hili.

In my opinion, Kujumuisha vipengele vya diplomasia katika katiba ni muhimu sana kwa ustawi na usalama wa taifa. Hapa kuna maoni kadhaa juu ya ni nini kinaweza kujumuishwa katika katiba mpya kuhusu mahusiano ya kidiplomasia:

1. Kisiasa:

Katiba inaweza kuweka misingi ya msimamo wa nchi katika masuala ya kimataifa, kama vile kujitolea kwa amani, kutatua mizozo kwa njia ya mazungumzo, na kutetea haki za binadamu na demokrasia.

o Inaweza kuweka utaratibu wa kuidhinisha mikataba ya kimataifa, kuweka mipaka juu ya mamlaka ya rais au serikali kufanya mikataba, na kuweka wazi jinsi nchi itavyoshirikiana na vyama vya kimataifa kama Umoja wa Mataifa.

2. Kibiashara/Kiuchumi:

o Katiba inaweza kuweka misingi ya sera za biashara na uwekezaji wa nje, pamoja na kutoa ulinzi wa haki za mali za kigeni na kukuza biashara huru na ushindani.

o Inaweza kusisitiza umuhimu wa kutunza mikataba ya biashara ya kimataifa na jinsi nchi itakavyoshiriki katika mazungumzo ya biashara ya kimataifa.

3. Kijamii:

o Katiba inaweza kujumuisha misingi ya kuheshimu tamaduni na dini za watu wa nchi, pamoja na kuhimiza kuvumiliana na kuheshimiana.

o Inaweza kutoa maelekezo kuhusu jinsi nchi itakavyoshughulikia masuala ya wakimbizi, wahamiaji, na wageni.

4. Kifundi (Exchange of Skills):

o Katiba inaweza kuweka msisitizo juu ya elimu na mafunzo ya kimataifa, kukuza utafiti na maendeleo ya kimataifa, na kuhamasisha watu kushirikiana katika kubadilishana ujuzi na maarifa.

o Inaweza kutoa misingi ya kukuza uhamishaji wa teknolojia na maarifa kwa manufaa ya maendeleo ya kiuchumi na kijamii.

Kilicho muhimu ni kwamba katiba inapaswa kuwa wazi na kujumuisha kanuni zinazozingatia misingi ya usawa na haki. Inapaswa pia kutoa mifumo ya kuwajibisha serikali na viongozi wake katika kusimamia masuala ya kidiplomasia kwa maslahi ya kitaifa. Pia, uwazi na uwajibikaji katika kufanya maamuzi ya kidiplomasia ni muhimu ili kuepuka kuathiriwa na maslahi binafsi au ya kisiasa.

Ili kuunda katiba inayozingatia mahusiano ya kidiplomasia, ni muhimu kuwashirikisha wadau mbalimbali, ikiwa ni pamoja na wananchi, wanasiasa, wataalamu wa masuala ya kimataifa, na vyama vya kiraia, ili kuhakikisha kuwa inawakilisha mahitaji na maslahi ya nchi yote.

[19:44, 19/10/2023] Ta: Asante kwa kuchangia maoni yako @~b, kuhusu suala la Katiba na hali ya siasa nchini Tanzania. Ni muhimu kusikia maoni na mitazamo ya wananchi kuhusu mabadiliko katika nchi yao.

Inaonekana wewe unamuunga mkono Rais Samia Suluhu Hassan na mtazamo wako ni kuwa kuna mambo mengine muhimu zaidi ya kushughulikia kabla ya kufikiria kuhusu Katiba mpya. Ni kweli kuwa serikali inaweza kuwa na vipaumbele vyake, na inaweza kuchukua muda kutekeleza mambo muhimu kwa ustawi wa nchi.

Hata hivyo, suala la Katiba na mageuzi ya kisiasa ni muhimu kwa kuimarisha demokrasia na utawala bora. Katiba inaweza kuwa msingi wa kuhakikisha haki na uhuru wa raia, kudumisha utawala wa sheria, na kujenga mazingira ya amani na utulivu. Ni wazi kuwa kuna maoni tofauti kuhusu jinsi na lini mchakato wa kubadilisha Katiba unapaswa kufanyika.

Wazo lako la kuwa na “bunge huru” la kuelezea changamoto za maeneo mbalimbali nchini ni zuri. Kwa njia hiyo, wananchi wanaweza kushiriki katika mchakato wa kuibua masuala yanayowahusu na kutoa maoni yao. Ushiriki wa wananchi ni muhimu katika kujenga nchi inayosimamia mahitaji na matarajio ya wananchi wake.

[20:30, 19/10/2023] T: Katika KATIBA ya Tanzania ya mwaka 1977, hasa katika Ibara ya 9 (1) inasema:

“Haki zote, uhuru wote na dhima zote za binadamu zitazingatiwa bila ubaguzi wa rangi, dini, kabila, jinsia, nchi ya asili, dini, kibali, au hali nyingine yoyote.”

Kifungu hiki kinaainisha kwamba kila Mtanzania anayo haki ya kufaidi uhuru na haki bila ubaguzi wowote. Hata hivyo, ni muhimu kufahamu kuwa Katiba ya Tanzania ya sasa imeainisha haki za msingi kwa wananchi, lakini utekelezaji wa haki hizi unaweza kuathiriwa na mazingira mengine ya sheria, sera, na uendeshaji wa serikali.

Katika muktadha wa kuhakikisha huduma za msingi kama maji, barabara, huduma za afya, na kilimo chenye tija zinapatikana kwa wananchi, Ibara ya 9 inaweza kutafsiriwa kama inayotetea haki ya wananchi kupata huduma hizi bila ubaguzi. 

Hata hivyo, kuhakikisha utekelezaji wa haki hii kwa vitendo inaweza kuhitaji mabadiliko ya sheria na sera zinazolenga kutoa na kuboresha huduma hizi za msingi kwa wananchi wote.

Kwa hivyo, badala ya kubadilisha ibara ya Katiba, mara nyingi suluhisho linaweza kuwa katika kubuni na kutekeleza sheria, sera, na mipango ya maendeleo ambayo inahakikisha upatikanaji wa huduma za msingi kwa wananchi. Hii inahitaji ushirikiano wa serikali, wananchi, na wadau wengine katika kujenga jamii inayozingatia haki na maendeleo ya wote.

[20:54, 19/10/2023] Ta: Ninakubaliana nawe kabisa kwamba Katiba ni muhimu sana kwa maendeleo na ustawi wa nchi na wananchi wake. 

Katiba inatoa msingi wa sheria na kanuni zinazosimamia uhusiano kati ya serikali na wananchi, na inaweza kutumiwa kama chombo cha kusimamia haki za raia na kudumisha utawala bora. 

Ingawa Katiba ni nyaraka ya kisheria, ina athari kubwa katika maisha ya kila siku ya wananchi.

Katiba pia inaweza kusaidia kusimamia maendeleo ya nchi kwa kuweka misingi ya kisheria kwa sera na mipango ya maendeleo. Hii inahitaji kuwa na Katiba iliyo wazi, inayojibu mahitaji ya kisasa, na inayounga mkono malengo ya maendeleo ya kitaifa.

Kwa hivyo, kujadili na kurekebisha Katiba ni jambo muhimu kwa kuzingatia mabadiliko ya kijamii, kisiasa, na kiuchumi. Lakini pia ni muhimu kuhakikisha kuwa mchakato wa mabadiliko ya Katiba ni wa kidemokrasia, unashirikisha maoni ya wananchi, na unaendeshwa kwa uwazi na staha.

Katiba inapaswa kuwa chombo cha kuunganisha watu wa nchi na kusaidia kujenga jamii inayojali haki za binadamu na maendeleo. Kwa hiyo, kujadili jinsi Katiba inavyoweza kutumiwa kuboresha maisha ya wananchi na kuleta maendeleo ni jambo muhimu na la busara. Asante kwa kuchangia mawazo yako na kuleta umuhimu wa mjadala huu kwa jamii.

[21:13, 19/10/2023] Ta: Nachokufurahia @~P Unashiriki maoni muhimu na mawazo yenye lengo la kuboresha mazingira ya kisiasa na kiuchumi nchini Tanzania. Hapa kuna muhtasari wa mapendekezo yako ambayo yanaweza kusaidia kuboresha mazingira ya uwekezaji, kukuza uchumi, na kuhakikisha uwiano wa kiuchumi na kidiplomasia:

1. Kuhusu uchaguzi na diplomasia, kuna umuhimu wa kuhakikisha mchakato wa uchaguzi ni wa haki na usimamiwa vizuri ili kuhakikisha utulivu wa kisiasa na kidiplomasia.

2. Katika suala la mikataba ya uwekezaji, inashauriwa kuwa na miongozo iliyo wazi ya mikataba ya uwekezaji na kuhakikisha kuwa mikataba hiyo inazingatia maslahi ya nchi, pamoja na kuwa na mfumo wa kuwezesha uwekezaji bila kukiuka misingi ya kiuchumi na kijamii.

3. Kuhusu thamani ya fedha, ni muhimu kuhakikisha kuwa sera za kiuchumi zinasimamiwa vizuri ili kudhibiti mikopo isiyokuwa na tija na kuwezesha uwekezaji wenye tija na ufanisi wa kiuchumi.

4. Katika suala la rasilimali, kuna umuhimu wa kusimamia vizuri rasilimali za nchi kama vile madini ili kuhakikisha kuwa zinasaidia uchumi wa ndani bila kudhuru maslahi ya wachimbaji wadogo.

5. Kuhusu maendeleo ya kiufundi na ubunifu, ni muhimu kuweka sera na mikakati inayowezesha ubunifu na maendeleo ya kiteknolojia ili kuwezesha ushindani katika soko la kimataifa.

Mapendekezo yako yanatoa mwanga kuhusu jinsi gani nchi inaweza kusonga mbele katika kuboresha mazingira ya biashara na uwekezaji, kukuza uchumi na kuhakikisha kuwa rasilimali za nchi zinawanufaisha wananchi wote. Asante kwa mchango wako muhimu katika mjadala huu.

[21:16, 19/10/2023] Ta: https://www.katiba.co.tz/katiba-kwa-kusoma/

[22:21, 19/10/2023] MO: Kujumuisha vipengele vya diplomasia katika katiba ni muhimu sana kwa ustawi na usalama wa taifa. Ni nini kinaweza kujumuishwa katika katiba mpya kuhusu mahusiano ya kidiplomasia:

1. Kisiasa:

o Katiba inaweza kuweka misingi ya msimamo wa nchi katika masuala ya kimataifa, kama vile kujitolea kwa amani, kutatua mizozo kwa njia ya mazungumzo, na kutetea haki za binadamu na demokrasia.

o Inaweza kuweka utaratibu wa kuidhinisha mikataba ya kimataifa, kuweka mipaka juu ya mamlaka ya rais au serikali kufanya mikataba, na kuweka wazi jinsi nchi itavyoshirikiana na vyama vya kimataifa kama Umoja wa Mataifa.

2. Kibiashara/Kiuchumi:

o Katiba inaweza kuweka misingi ya sera za biashara na uwekezaji wa nje, pamoja na kutoa ulinzi wa haki za mali za kigeni na kukuza biashara huru na ushindani.

o Inaweza kusisitiza umuhimu wa kutunza mikataba ya biashara ya kimataifa na jinsi nchi itakavyoshiriki katika mazungumzo ya biashara ya kimataifa.

3. Kijamii:

o Katiba inaweza kujumuisha misingi ya kuheshimu tamaduni na dini za watu wa nchi, pamoja na kuhimiza kuvumiliana na kuheshimiana.

o Inaweza kutoa maelekezo kuhusu jinsi nchi itakavyoshughulikia masuala ya wakimbizi, wahamiaji, na wageni.

4. Kifundi (Exchange of Skills):

o Katiba inaweza kuweka msisitizo juu ya elimu na mafunzo ya kimataifa, kukuza utafiti na maendeleo ya kimataifa, na kuhamasisha watu kushirikiana katika kubadilishana ujuzi na maarifa.

o Inaweza kutoa misingi ya kukuza uhamishaji wa teknolojia na maarifa kwa manufaa ya maendeleo ya kiuchumi na kijamii.

Kilicho muhimu ni kwamba katiba inapaswa kuwa wazi na kujumuisha kanuni zinazozingatia misingi ya usawa na haki. Inapaswa pia kutoa mifumo ya kuwajibisha serikali na viongozi wake katika kusimamia masuala ya kidiplomasia kwa maslahi ya kitaifa. Pia, uwazi na uwajibikaji katika kufanya maamuzi ya kidiplomasia ni muhimu ili kuepuka kuathiriwa na maslahi binafsi au ya kisiasa.

Ili kuunda katiba inayozingatia mahusiano ya kidiplomasia, ni muhimu kuwashirikisha wadau mbalimbali, ikiwa ni pamoja na wananchi, wanasiasa, wataalamu wa masuala ya kimataifa, na vyama vya kiraia, ili kuhakikisha kuwa inawakilisha mahitaji na maslahi ya nchi yote.

[22:37, 19/10/2023] +255 757 : ✍🏽 Kumbe jambo hili ni mtambuka, maoni yanayotolewa hapa mengi yanaakisi jinsi wengi wasivyojua wanalalamika kuhusu nini katika katiba, iko hivi kwenye group, je kwa wananchi wa kawaida hali ikoje kuhusu katiba?🧏‍♂️🙇‍♂️

[22:43, 19/10/2023] MO: Humu ni katibaya watu

[22:44, 19/10/2023] +255 757: Ibara gani, imekaaje na ina mapungufu gani, nini kiongezwe au kuondolewa ingependeza kujadili kwa mfumo huo. Katiba isijadiliwe kama kikwazo cha kuingia madarakani

[22:49, 19/10/2023] MO: Kauli ya Rais wa Tanzania, Dr. Samia Suluhu Hassan, inayohusu umuhimu wa kuzingatia mambo ya ndani, mila, na desturi za Tanzania wakati wa mchakato wa kufikiria Katiba mpya inaonyesha umuhimu wa kuzingatia muktadha wa kitamaduni na kijamii wa nchi hii.

[22:49, 19/10/2023] MO: #katibayawatu #katibanimaridhiano

Katibanimaridhiano ni makubaliano au mikataba ambayo watu au vyama wanakubaliana kufuata na kutekeleza kwa hiari.

[22:49, 19/10/2023] MO : Kujumuisha vipengele vya diplomasia katika katiba ni muhimu sana kwa ustawi na usalama wa taifa. Ni nini kinaweza kujumuishwa katika katiba mpya kuhusu mahusiano ya kidiplomasia:

1. Kisiasa:

o Katiba inaweza kuweka misingi ya msimamo wa nchi katika masuala ya kimataifa, kama vile kujitolea kwa amani, kutatua mizozo kwa njia ya mazungumzo, na kutetea haki za binadamu na demokrasia.

o Inaweza kuweka utaratibu wa kuidhinisha mikataba ya kimataifa, kuweka mipaka juu ya mamlaka ya rais au serikali kufanya mikataba, na kuweka wazi jinsi nchi itavyoshirikiana na vyama vya kimataifa kama Umoja wa Mataifa.

2. Kibiashara/Kiuchumi:

o Katiba inaweza kuweka misingi ya sera za biashara na uwekezaji wa nje, pamoja na kutoa ulinzi wa haki za mali za kigeni na kukuza biashara huru na ushindani.

o Inaweza kusisitiza umuhimu wa kutunza mikataba ya biashara ya kimataifa na jinsi nchi itakavyoshiriki katika mazungumzo ya biashara ya kimataifa.

3. Kijamii:

o Katiba inaweza kujumuisha misingi ya kuheshimu tamaduni na dini za watu wa nchi, pamoja na kuhimiza kuvumiliana na kuheshimiana.

o Inaweza kutoa maelekezo kuhusu jinsi nchi itakavyoshughulikia masuala ya wakimbizi, wahamiaji, na wageni.

4. Kifundi (Exchange of Skills):

o Katiba inaweza kuweka msisitizo juu ya elimu na mafunzo ya kimataifa, kukuza utafiti na maendeleo ya kimataifa, na kuhamasisha watu kushirikiana katika kubadilishana ujuzi na maarifa.

o Inaweza kutoa misingi ya kukuza uhamishaji wa teknolojia na maarifa kwa manufaa ya maendeleo ya kiuchumi na kijamii.

Kilicho muhimu ni kwamba katiba inapaswa kuwa wazi na kujumuisha kanuni zinazozingatia misingi ya usawa na haki. Inapaswa pia kutoa mifumo ya kuwajibisha serikali na viongozi wake katika kusimamia masuala ya kidiplomasia kwa maslahi ya kitaifa. Pia, uwazi na uwajibikaji katika kufanya maamuzi ya kidiplomasia ni muhimu ili kuepuka kuathiriwa na maslahi binafsi au ya kisiasa.

Ili kuunda katiba inayozingatia mahusiano ya kidiplomasia, ni muhimu kuwashirikisha wadau mbalimbali, ikiwa ni pamoja na wananchi, wanasiasa, wataalamu wa masuala ya kimataifa, na vyama vya kiraia, ili kuhakikisha kuwa inawakilisha mahitaji na maslahi ya nchi yote.

[22:50, 19/10/2023] K: Natamani tujikite kwenye hili eneo kikatiba; 

Kijamii:

    A: Katiba inaweza kujumuisha misingi ya kuheshimu tamaduni na dini za watu wa nchi, pamoja na kuhimiza kuvumiliana na kuheshimiana.

   B: Katiba pia Inaweza kutoa maelekezo kuhusu jinsi nchi itakavyoshughulikia masuala ya wakimbizi, wahamiaji, na wageni.

Ikiwa kuna shinikizo la kutoka nchi au taasisi za nje ya mamlaka ya Katiba yetu linalotusukuma kinyume na tamaduni zetu tunafanyaje?Katiba mpya iseme moja kwa moja kutaja mambo yasiyokubalika? Katika jamii yetu? Au tu mwa he Kiongozi wa nchi aitafsiri Katiba yeye?(je ni sawa kumbebesha Rais wetu mzigo wa kupambana na ma taifa makubwa ? Kwa nini tusiifanye kuwa ni jukumu la kikatiba kuwa kila mwananchi wa Tanzania Nakubaliana na jambo Fulani lisilofaa na kuainisha kuwa hii haijalishi wewe ni mgeni au mwenyeji!!

[22:55, 19/10/2023] +255 787 : Katiba inaweza kuwa msingi wa haki lakini hii inategemea na  mtawala maana wana falasfa waliwahi kusema

 Constitutional is not a supreme because it is not possible for sovereign to be under a legal duty since a sovereign is the one issue command

[23:05, 19/10/2023] +255 757 : Haki ya kikatiba ya uhuru wa kutoa mawazo inaanzia hapa kuvunjwa

[23:06, 19/10/2023] +255 763 : Kumbe

[23:47, 19/10/2023] MO : Kujumuisha vipengele vya diplomasia katika katiba ni muhimu sana kwa ustawi na usalama wa taifa. Ni nini kinaweza kujumuishwa katika katiba mpya kuhusu mahusiano ya kidiplomasia:

1. Kisiasa:

o Katiba inaweza kuweka misingi ya msimamo wa nchi katika masuala ya kimataifa, kama vile kujitolea kwa amani, kutatua mizozo kwa njia ya mazungumzo, na kutetea haki za binadamu na demokrasia.

o Inaweza kuweka utaratibu wa kuidhinisha mikataba ya kimataifa, kuweka mipaka juu ya mamlaka ya rais au serikali kufanya mikataba, na kuweka wazi jinsi nchi itavyoshirikiana na vyama vya kimataifa kama Umoja wa Mataifa.

2. Kibiashara/Kiuchumi:

o Katiba inaweza kuweka misingi ya sera za biashara na uwekezaji wa nje, pamoja na kutoa ulinzi wa haki za mali za kigeni na kukuza biashara huru na ushindani.

o Inaweza kusisitiza umuhimu wa kutunza mikataba ya biashara ya kimataifa na jinsi nchi itakavyoshiriki katika mazungumzo ya biashara ya kimataifa.

3. Kijamii:

o Katiba inaweza kujumuisha misingi ya kuheshimu tamaduni na dini za watu wa nchi, pamoja na kuhimiza kuvumiliana na kuheshimiana.

o Inaweza kutoa maelekezo kuhusu jinsi nchi itakavyoshughulikia masuala ya wakimbizi, wahamiaji, na wageni.

4. Kifundi (Exchange of Skills):

o Katiba inaweza kuweka msisitizo juu ya elimu na mafunzo ya kimataifa, kukuza utafiti na maendeleo ya kimataifa, na kuhamasisha watu kushirikiana katika kubadilishana ujuzi na maarifa.

o Inaweza kutoa misingi ya kukuza uhamishaji wa teknolojia na maarifa kwa manufaa ya maendeleo ya kiuchumi na kijamii.

Kilicho muhimu ni kwamba katiba inapaswa kuwa wazi na kujumuisha kanuni zinazozingatia misingi ya usawa na haki. Inapaswa pia kutoa mifumo ya kuwajibisha serikali na viongozi wake katika kusimamia masuala ya kidiplomasia kwa maslahi ya kitaifa. Pia, uwazi na uwajibikaji katika kufanya maamuzi ya kidiplomasia ni muhimu ili kuepuka kuathiriwa na maslahi binafsi au ya kisiasa.

Ili kuunda katiba inayozingatia mahusiano ya kidiplomasia, ni muhimu kuwashirikisha wadau mbalimbali, ikiwa ni pamoja na wananchi, wanasiasa, wataalamu wa masuala ya kimataifa, na vyama vya kiraia, ili kuhakikisha kuwa inawakilisha mahitaji na maslahi ya nchi yote.

[06:55, 20/10/2023] +255 625 : Hii karne ya 21 , Katiba tulionayo na karne ya 19 ilikua na misingi wa chama kimoja kama sikosei na ilikua inakidhi wakati huo idadi ya watu ilikua ndogo sana leo watu 60Millions hata idadi ambayo sio rasimi kabisa ,Rasilimali za nchi ilikua haijawa wazi wakati ule na watumiaji walikua wachache ,Mambo ya Muungano mengine yapo giza ni,Mifumo ya utawala bado ni ya kizamani ,kwamba katiba ya leo inawakumbatia walaji na mafisadi,.

[07:02, 20/10/2023] +255 : Tujiondoe kwenye fikra tuliopandikizwa na Wazungu nchi haendeshiwi kwa maombi , Inchi inahitaji Katiba nzuri inayoendana na wakati tuliopo, Hata hivyo katiba tunayoitaka itamke Impunguzie baadhi viongozi wa juu Madaraka na Mipaka

[07:06, 20/10/2023] +255 626: Lakufanya Ni mabadiliko ya sheria ndani ya KATIBA ilipo

[07:24, 20/10/2023] +255 : Nashukru kwa mchango wako. Je kwa karne hii unaweza kuniambia ni nchi gani ambayo inatumia katiba mpya ambayo inaendana na matakwa ya watu wake? na kama hamna au ipo je kwa nchi yetu ni dhahili katiba ndio kila kitu na kama sivyo kipi kifanyike ili nchi isonge?

[07:26, 20/10/2023] +255 714: For sure katiba yetu bado iko wazi ila vipo vifungu vya kisheria ndani ya katiba vichunguzwe kwaajili ya kufikia malengo nchi ina maazimio tangu uhuru mpka sasa nchi imesonga katika nyanja zote na kama mtu anabisha nchi haina maendeleo alete hoja na mifano dhahili na mimi nitamjibu kwa vitendo.

[07:53, 20/10/2023] +255 62: Ni mambo ya Msingi, Kwanza huwezi fanya sababu jirani anafanya ama hajafanya la hasha,Kila nchi inafanya kulingana na uhitaji wake inawezekana pia wakati wa uwandishi wa Katiba katika nchi zingine iliandikwa kwa Misingi ya vyama vingi na inawakidhi kwa sasa na kumbuka hatukuandika sisi tumekabidhiwa tu na mkoloni tukabaki kuweka viraka na vidoti, Sio kila kitu sababu pia watu wanaweza kukataa kubaki kwenye mifumo ya kisheria,Na kumbuka Nchi yetu Muungano (Tanganyika vs Zanzibar) Kipi kifanyike , Tujiondoe kwenye Katiba ya Makoloni ili tusonge mbele

[08:32, 20/10/2023] +255 625: Hii ya kwetu inalenga kuwashirikisha baadhi ya makundi huku wananchi wakiachwa gizani

[08:36, 20/10/2023] +255 626 : Kwakuwa tunahitaji elimu ya mjadala huu hebu tusaidie japo kidogo mfano wa KATIBA unayoona inafaa kwa Sasa ili tuiache unayadai Niya wakoloni@

[08:38, 20/10/2023] +255 625 379 248: Usinilenge , Lenga hoja

[09:20, 20/10/2023] Ta: Katiba nyingi duniani zina mizizi yake katika karne za hivi karibuni, na si karne ya 19. Hata hivyo, kuna nchi ambazo zinaweza kuwa na Katiba iliyoundwa muda mrefu uliopita na zimekuwa zikifanyiwa marekebisho kadri muda unavyosonga mbele. Hapa sasa ni wewe ndio unatakiwa kuwa nataarifa sahihi kila muda juu ya mabadiliko Zaidi ya 14 ya katiba ya JMT

Ni kweli kuwa katika karne ya 19 idadi ya watu ilikuwa ndogo sana ukilinganisha na idadi ya watu ya sasa. Hii ina maana kuwa changamoto za sasa zinahitaji kuzingatiwa zaidi wakati wa kutathmini na kurekebisha mifumo ya kiserikali ili kukidhi mahitaji ya jamii yenye idadi kubwa ya watu.

Rasilimali za nchi zinaweza kuwa hazijawa wazi kabisa katika karne ya 19, lakini katika karne hii ya 21, uwazi wa rasilimali za nchi umejikita zaidi kwa sababu ya mabadiliko katika teknolojia na mifumo ya uongozi.

Kuhusu mambo ya Muungano kuwa giza, hili linaweza kumaanisha masuala kama uwazi katika utawala wa Muungano, utoaji wa taarifa, na uwazi wa mipango na maamuzi yanayohusu Muungano. Hii inahitaji kuangaliwa kwa kina ili kujenga uwazi na uwajibikaji katika mifumo ya Muungano.

Mifumo ya utawala inaweza kuonekana kuwa ya kizamani kutokana na mabadiliko makubwa ya kiteknolojia na mazingira ya kijamii. Hivyo, kuna haja ya kufanya marekebisho ili kuhakikisha kuwa katiba inakidhi mahitaji ya sasa na ya baadaye ya wananchi na inawalinda kutokana na walaji na mafisadi.

Ni muhimu kuelewa kuwa kila nchi ina muktadha wake wa kipekee, hivyo mabadiliko ya katiba na mifumo ya utawala yanahitaji kuzingatia hali halisi ya kila nchi na mahitaji ya wananchi wake. Mchakato huu unahitaji ushirikiano wa karibu kati ya serikali, taasisi za kiraia, na wananchi wenyewe.

[09:23, 20/10/2023] Ta: Hoja yako inaleta suala la uhuru wa kufikiri na kujitawala, ambalo ni muhimu sana katika mchakato wa maendeleo wa nchi yoyote. Ni sahihi kwamba nchi inahitaji kuwa na Katiba inayoendana na wakati na mahitaji ya wananchi wake. 

Katiba ni mfumo wa sheria wa msingi wa nchi na inapaswa kuwa kiolezo cha jinsi serikali inavyofanya kazi, inavyowajibika kwa wananchi, na jinsi inavyosimamia rasilimali na utawala wa nchi.

Kupunguza madaraka ya baadhi ya viongozi wa juu inaweza kuwa hatua muhimu katika kuhakikisha kuwa serikali ina uwajibikaji kwa wananchi wake na inafuata misingi ya demokrasia. Hata hivyo, hii inapaswa kufanyika kwa uwiano na kuzingatia muktadha wa nchi. 

Kupunguza madaraka bila mpango mzuri unaweza kusababisha machafuko au kutokuwa na utulivu wa kisiasa.

Ili kufikia mabadiliko katika Katiba, mara nyingi nchi zinahitaji kufanya mchakato wa kisheria au kisiasa wa kubadilisha Katiba. Mchakato huu unaweza kuhusisha kura za maoni, mijadala ya umma, na kushirikisha wadau wote, ili kuhakikisha kuwa Katiba mpya inaungwa mkono na inaakisi mapendekezo na matakwa ya wananchi.

Ni muhimu pia kuzingatia kuwa mabadiliko ya Katiba yanahitaji kufanyika kwa amani na utulivu na kuheshimu kanuni za kidemokrasia. Kujaribu kujiondoa kwenye fikra za zamani inaweza kuwa jambo jema, lakini mchakato huo unapaswa kufanyika kwa kuzingatia misingi ya utawala bora na haki za kibinadamu.

[09:28, 20/10/2023] Ta: Kuna nchi kadhaa ambazo zimefanya mabadiliko makubwa katika Katiba zao ili kuzingatia matakwa ya wananchi wao na mahitaji ya wakati huu. 

Baadhi ya nchi hizo ni pamoja na Kenya ambayo ilifanya marekebisho makubwa kwenye Katiba yake mnamo mwaka 2010. Mabadiliko hayo yalilenga kuimarisha demokrasia, kugawanya madaraka, na kuboresha usimamizi wa rasilimali za umma. 

Pia, Tunisia ilifanya mabadiliko makubwa ya Katiba yake mnamo mwaka 2014 baada ya mapinduzi ya kiarabu, ili kuweka msingi wa serikali ya kidemokrasia na kuhakikisha haki za binadamu zinaheshimiwa.

Hata hivyo, katika nchi nyingi, mchakato wa kutengeneza Katiba mpya au kufanya marekebisho ya Katiba unaweza kuwa changamoto kubwa. 

Sababu kuu za changamoto hizi ni pamoja na tofauti za kisiasa, migawanyiko ya kijamii, na maslahi binafsi ya viongozi wa kisiasa. 

Mchakato wa kisiasa unahitaji kujumuisha ushiriki wa kina wa wananchi, kuheshimu utawala bora, kukuza utamaduni wa kisheria, na kuhakikisha kwamba sheria inaweka msingi imara wa uhuru wa watu na haki zao.

Katiba ni muhimu sana katika kudumisha utawala bora na demokrasia katika nchi. Hata hivyo, ni muhimu pia kuzingatia kwamba Katiba peke yake haiwezi kusuluhisha matatizo yote. Ni muhimu kuweka mifumo imara ya utawala na kusimamia misingi ya uwazi, uwajibikaji, na haki katika taasisi zote za serikali. Aidha, kujenga mifumo bora ya elimu, afya, na uchumi ni muhimu katika kukuza maendeleo endelevu na ustawi wa nchi.

Kwa hiyo, ili nchi isonge mbele, ni muhimu kuhakikisha kuwa Katiba inawakilisha na kulinda maslahi ya wananchi, na pia kuhakikisha kuwa mifumo yote ya utawala inafanya kazi kwa uwazi, uwajibikaji, na uadilifu. Kujenga taasisi imara za kidemokrasia na kukuza mazungumzo ya kina na ushirikishwaji wa wananchi katika mchakato wa maamuzi ni mambo muhimu katika kuleta mabadiliko ya kweli na endelevu.Kwa Tanzania tumepiga hatua sana

[09:41, 20/10/2023] +255 : UTANGULIZI

 Misingi ya KATIBA

Kwakuwa sisi wananchi wa jamhuri ya muungano wa Tanzania tumeamua rasimi na kwadhati kujenga katika nchi yetu jamii inayozingatia misingi ya Uhuru,haki,udugu na amani:Na kwakuwa misingi hiyo yaweza tu kutekelezwa katika jamii yenye demokirasia,ambayo serekali yake husimamiwa na bunge lenye wajumbe walichaguliwa na linalowakilisha wananchi,na pia lenye mahakama huru zinazotekeleza wajibu was kutoa haki bila woga Wala upendeleo wowote na hivyo kuhakikisha kwamba haki zote za binadamu zinadumishwa na kulindwa, na wajibu wa Kila mtu unatekelezwa kwa uamifu:

Kwahiyo,Basi, KATIBA HII IMETUNGWA NA BUNGE MAALUM LA JAMHURI YA MUNGANO WA TANZANIA,kwaniaba ya wananchi,kwa madhumuni ya kujenga jamii Kama hiyo,na pia kwaajili ya kuhakikisha kwamba Tanzania inaongozwa na serekali yenye kufuata misingi ya Demokrasia,ujama na iyokuwa na dini,

Kwahiyo ukisoma KATIBA yetu ya jamhuri ya muungano wa Tanzania kwenye UTANGULIZI  utajua KATIBA hii Niya wa Tanzania na sio ya wakoloni,na haijatungwa kwaajili ya viongozi wa juu na ndiyo Mana imeweka uchaguzi Kila baada ya miaka 5 ili Kama alichanguliwa alivunja KATIBA na sheria wenye mamlaka yao ambao Ni wanchi wakamundoe,,Kama zipo sheria zilitungwa zinakiuka KATIBA ziondolewe na Kama zipo zakutungwa kwasasa zitungwe,na sio KATIBA mpya

[09:44, 20/10/2023] T: Nakubaliana na wewe kwamba kila nchi inafanya maamuzi yake kulingana na muktadha wake wa ndani, mahitaji yake, na hali yake ya kihistoria. 

Ni kweli kwamba mchakato wa kuandika Katiba katika nchi fulani unaweza kufuata misingi ya vyama vingi na kujikita katika kufikia mahitaji ya sasa. 

Kwa kuwa Tanzania ina historia ya kuwa chini ya utawala wa makoloni, inaweza kuwa na mizizi ya katiba iliyotokana na mifumo ya wakoloni huko nyuma.

Kuhusu suala la Muungano kati ya Tanganyika na Zanzibar, ni muhimu kuelewa kuwa hili ni suala lenye umuhimu wa kipekee kwa Tanzania. Mabadiliko yoyote katika Muungano yanapaswa kufanyika kwa kuzingatia mchakato wa kidemokrasia na kushirikisha wananchi wa pande zote mbili. Mchakato huu unaweza kuhusisha mijadala ya umma, kura za maoni, na kuhakikisha kwamba pande zote zinawakilishwa.

Kujiondoa kwenye Katiba ya makoloni na kufanya marekebisho kwenye Muungano ni suala la kisiasa na kisheria ambalo linaweza kuhitaji mjadala mpana na kujumuisha wananchi wote. 

Ni muhimu kuheshimu matakwa ya wananchi na kuzingatia mchakato wa amani na demokrasia katika kufanya mabadiliko yoyote.je hao wananchi wanayajua hata hayo ya kikoloni?

Hatua ya kwanza inaweza kuwa kuanzisha mjadala wa kitaifa kuhusu hatma ya Muungano na mchakato wa kisheria wa kufanya mabadiliko ikiwa ndio matakwa ya wananchi wote.ndio maana tunaanza kuelimishana juu ya Katiba ya sasa,Tujue yaliyomo,yenye manufaa na mapungufu kwa hali ya sasa

 Muhimu zaidi ni kuhakikisha kwamba mabadiliko yoyote yanazingatia maslahi ya watu wa Tanzania na yanaweza kuleta ustawi na umoja kwa nchi nzima. Tunakutaka pia hoja zako zije na vielezo vya vifungu na viambata vya yale unayo yaamini

[09:45, 20/10/2023] +255 625: Kwa Tanzania baadhi ya Maeneo bado sana,mfn kwenye ulinzi wa rasilimali za nchi basi sana.Uwajibikaji kwa viongozi wa  umma bado kuna maeneo yanahitaji katiba isema,Katika eneo la mikataba ya kimataifa yanahusu uwekezaji inatakiwa katiba iseme                                   Na eneo ulimbikizaji wa madaraka Katiba iseme

[09:46, 20/10/2023] +255 714: Lakini ukumbuke watanzania sio wote wenye uhitaji wa katiba na kuna watu ukizungumza  kuhus katiba hawaelewi tufanye mabdiliko ya baadhi ya vifungu vya sheria hivi vitatupatia mwanga tunapoenda kuibadilisha katiba tunataka iwe kwenye mfumo gani.

[09:52, 20/10/2023] Ko: Kimsingi unachosema ni kuwa TUNAYO fursa 

1. Ya kutengeneza katiba katika kizazi hiki kwa mitazamo wetu, wa watoto wetu, wajukuu zetu na Vitukuu hii ni vizazi Vinne na kuzidi.

2. Ni muhimu kujifunza Historia na kuienzi, kwa kuitumia na kuihifadhi 

3. Yapo ya kujifunza kutoka kwa nchi zilizoendelea na zinazoendelea, ya kuugua na ya kuepuka ni muhimu sana ilimradi wewe ni mwana wa Tanzania uwe makini na huu Mchakato

[09:53, 20/10/2023] T: Katika kuelezea maeneo muhimu ya marekebisho kwenye Katiba ya Tanzania, hapa chini nimeorodhesha mifano ya vifungu ambavyo vinaweza kuimarishwa au kuongezwa ili kuzingatia masuala ya ulinzi wa rasilimali za nchi, uwajibikaji wa viongozi wa umma, mikataba ya kimataifa, na ulimbikizaji wa madaraka:

1. Ulinzi wa Rasilimali za Nchi:

o Kifungu kinachohakikisha uhifadhi wa mazingira na rasilimali za asili (mfano: mazingira, misitu, maji, na madini) na kutoa maelekezo ya jinsi ya kusimamia na kutunza rasilimali hizo kwa manufaa ya vizazi vya sasa na vijavyo. Vipo kwenye katiba ya 77

2. Uwajibikaji wa Viongozi wa Umma:

o Kifungu kinachoelezea jinsi viongozi wa umma wanavyopaswa kufanya kazi kwa uwazi na uwajibikaji, kwa kutangaza mali zao, kuweka viwango vya maadili, na kutoa maelezo ya kazi zao kwa wananchi.

3. Mikataba ya Kimataifa na Uwekezaji:

o Kifungu kinachoweka utaratibu wa kisheria wa jinsi mikataba ya kimataifa inavyoridhiwa na utekelezaji wake katika sheria za ndani, pamoja na uwazi katika mikataba ya uwekezaji ili kulinda maslahi ya nchi na wananchi wake.

4. Uendeshaji wa Madaraka na Mamlaka:

o Kifungu kinachozuia ulimbikizaji wa madaraka na kuhakikisha kwamba kuna usawa wa mamlaka kati ya taasisi za serikali na kati ya serikali na raia.

Ni muhimu kutambua kwamba vifungu hivi vinapaswa kuandikwa kwa kuzingatia muktadha wa kisheria na kijamii wa Tanzania na kuzingatia mchakato wa kina wa kisheria na kisiasa. Kwa kuongezea, ni muhimu kuhakikisha kwamba mchakato wa kurekebisha Katiba unazingatia ushiriki wa wananchi wote na unafanyika kwa amani na utulivu. NI vema kuisoma na kuielewa katiba ya sasa ina mambo mengi uliyoyataja..Tatizo ni Utii wa sheria

[09:59, 20/10/2023] +255 626: 👆👏👏NAKAZIA TATIZO NI UTII WA SHERIA TU,,,SIO LINGINE

[10:19, 20/10/2023] +255 625 : Kwa hapa kidogo, Kama Katiba hii imeweka wazi swala la kibunge tusingeliona bunge likishindwa kuwajibika kwa wananchi badala yake linawajibika kwa Serikali , na ndio maana hata leo tunawakilishwa na wabunge ambao hatukutaka watuwakilishe,.Katiba iweke wazi Mbunge akishindwa kuwajibika kwa wananchi nini kifanyike,Katiba itambue mgombea huru sio mpaka atokane na Chama hii ina faida kwenye uwajibikaji, Eneo la mahakama kumbuka majaji, Hakimu wanateuliwa na rais Je unafikiri kesi zikiwa na masilahi binafsi na yanahusu wakuu wa nchi na Viongozi wa Serikali haki itakua wapi? Malalamiko ikawa juu ya mwenendo wa polisi na mchunguzi ni polisi haki itakua wapi?                               Tunahitaji katiba itakayotenganisha haya mambo

[10:21, 20/10/2023] +255 710: Kweli

[10:22, 20/10/2023] +255 767: Kweli kabisa mkuu

[10:40, 20/10/2023] +255 626: Nadhani hata Kama tukifanya mabadiliko ya KATIBA mpya yanaweza kuondoa demokirasia, na mbunge hupatikana kwakuchaguliwa na KATIBA iliyopo imempa mamlaka mwanchi ya kuchangua kwahiyo wakumwajibisha mbunge Ni aliyemchagua,maji na mahakimu KATIBA imewapa Uhuru wakufanya maamuzi bila woga na kwakutenda haki, na huteuliwa na mh Rais kwaniaba ya waliomchagua na huwateawa kwa CV zao na weledi, au itungwe ibra kwenye KATIBA wafanyiwe uchaguzi?

[11:07, 20/10/2023] T: kikao hiki kinarushwa moja kwa moja tokea Arusha na mtandao wetu wa yuotube,Kwa siku 20 mjadala juu ya Haki za binadamu na watu itajadiliwa. Tutajitahidi kuwaletea majadiliano ya kina juu ya haki za binadamu na hali ya sasa kwa kuakisi katiba yetu na utamaduni wetu

[12:50, 20/10/2023] +255 : Mimi kwenye maoni yangu nilitamani liandikwe kwenye Katiba mpya 

Wabunge kuwa na ukomo wa uongozi miaka 10 sambamba na Mhe. RAIS 

INGEONDOA KUONA UMEINGIA SHAMBA LA MTU KUGOMBEA NAFASI.

KAMA ANAFAA AWE MLEZI WA JIMBO KWA MIAKA MITANO AU 10 YULE ATAKAYEFUATA KUTOKA ANAKUWA MLEZI WA YULE ALIYEINGIA KWA MIAKA 10 

INAKUWA KAMA MCHEZO WA VIJITI

[12:54, 20/10/2023] +255 : Saa kama alichoandika hakihusiani na hoja iliyoopo au kinakiuka maudhui ya group admin afanyeje?

[13:04, 20/10/2023] +255 756: Ni kweli

Mbunge baada ya miaka 10 apishe nafasi na akileta yasiyoeleweka ndani ya miaka mitano ,kura ya kutokuwa na Imani naye.

Mbunge unakuta alikuwa mbunge enzi za Nyerere,mwinyi,MKAPA ,kikwete ,mpaka awamu ya Tano ikasema ninyi pumzikeni,Kwa nn tufikie huko wakati nchi ina watu wengi?

Pia kiwango cha elimu Kwa wabunge isiwe KUSOMA na kuandika, angalau Kwa kuanza mgombea ubunge awe na elimu ya diploma km siyo kidato cha nne.

[13:10, 20/10/2023] +255 626 : Siasa imebeba Elimu,akili, na uzalendo

[13:54, 20/10/2023] +255 762 : Habari za mchana wanakatiba?

Katiba ya1977 inasemaje kuhusu muda wa kusikilizwa kesi ya kikatiba baada ya rufaa kuwasilishwa mahakama ya rufaa?

Maana haijulikani bado kesi ya iga ya dpw itasikilizwa lini mahakama ya rufaa!!??

[15:03, 20/10/2023] +255 625 : Nashindwa kuendelea na wewe sababu ya namna uandishi wako samahani lakini

[15:15, 20/10/2023] +255 756 : Endelea naye tu mkuu ,usikate tamaa,hata Mimi napata shida kumwelewa lakini ninaporudia rudia kuisoma za ya mara Moja sentesi zake mwisho napata kitu

[15:16, 20/10/2023] +255 756: Katiba ni ya wote anayejua KUSOMA na kuandika na asiyejua KUSOMA na kuandika

[16:58, 20/10/2023] Dr. G. MAIMU NNYAKA (Actor): Naungana na wewe kwa asilimia 💯 plus na hili wazo nimeshalitoa humu mara kadhaa na kuliongelea kwenye majukwaa stahiki mara kadhaa

Kuna kamsemo hawa wa bunge waliokaabungeni zaidi ya muongo mmoja husema kuwa watakaaje muda mfupi kama wananchi wanawapenda? Lakini wanasahau hata Mhe Rais anayeruhusiwa kuwa madarakani kwa miongo isiyozidi miaka 10 huwa akimaliza muda wake anakabidhi nchi kwa Rais mpya akiwa bado anapendwa sana na watanzania ila katiba ndio inamlazimishakupumzika.

Hili tatizo la kuwaachia wabunge na madiwani kukaa madarakani bila kikomo na wengine kujibinafsishia majimbo kama mali ya familia au urithi ndio yanayoleta matatizo makubwa kwa Taifa na kuleta mazoea yasiyo na tija ndio maana hata wengine wakipewa nafasi za kumsaidia Mhe Rais kwenye nafasi za wizara hawafanyi kitu chochote cha maana na kubaki kuwa mzigo kwa wananchi na Taifa angalia  kwa mfano Sasa hivi hakuna ushindani wa kimaendeleo majimboni kwasababu wabunge wengi wamebweteka na Maisha na wanasubiria kuanzi mwakani wafanye figisu  kwa kutumia njia zisizosahihi  (rushwa nk) kushawishi wapigakura/wajumbe na kusaidia watu wao kuingiza kwenye uchaguzi wa serikali za mitaa ili kushika. Madaraka ikiwa ni maandalizi mikakati wa kuchaguliwa kwao kwenye uchaguzi mkuu 2025 na maisha yaendelee huku maendeleo yakiendelea kudorora na wananchi wakitesema nadhani niwakati muafaka sana wakufanya yafuatayo na kuwepo kwenye mapendekezo ya katiba mpya:-

1. Kuwekwa ukomo wa miaka 10 kwa wabunge na madiwani 

2. Wabunge waliokwisha kuhudumu miaka kumi na azidi wasiruhusiwe kugombea tena 2025 ili kujenga mfumo imara wa viongozi wapya wenye kiu ya kusukuma maendeleo ya dhati na sio kujinufaisha binafsi 

3.Wananchi wapewe nguvu ya kikatiba ya kupima utendaji wa mbunge na diwani na meno ya kumtimua mbunge ambaye hatekelezi ilani ya chama chake iliyonadiwa na kumchagua au ahadi alizoahidi wananchi wakati wa kuomba kura maana wananchi wamekuwa watumwa sana na haswa ikitokea wamechagua bomu hawana namna ya kufanha zaidi ya kuweka mikono kichwani na kuteseka naye kwa miaka 5 hadi uchaguzi mkuu mwingine ufike na wengine wakichoka zaidi wanaomba hata maombi mabaya kwa Mungu pengine amchukue tu ili nafasi ibaki wazi wachague mwingine atakayewavusha…… Very Bad.

So hii ni hoja kubwa sana sio yakuchuliwa poa.

[08:16, 02/10/2023] +255 754 : Tujikumbushe Siku Yalipozuiwa Makinikia, .
[08:24, 02/10/2023] +255 754 : Katiba Ijayo , isimamie Rasilimali zetu

MAJIBU
[18:49, 02/10/2023] T: Katiba ni waraka rasmi ambao unaeleza mfumo wa serikali, haki za raia, na utawala wa nchi. Katiba pia inaweza kuelezea jinsi rasilimali za nchi zinavyosimamiwa na kutumiwa. Kwa hivyo, inawezekana kwamba katiba ya nchi tuliyonayo sasa ina maelezo juu ya jinsi rasilimali za nchi zinasimamiwa. Hapa kuna mambo kadhaa ambayo yanaweza kuwa ndani ya katiba kuhusu suala hili:
1.    Umiliki wa Rasilimali:
Katiba inaweza kutambua umiliki wa rasilimali za nchi na jinsi wanavyostahili kutumiwa kwa manufaa ya raia wote.

2.    Uwajibikaji wa Serikali:
Katiba inaweza kuainisha jukumu la serikali katika kusimamia na kutunza rasilimali za nchi kwa njia inayolinda maslahi ya sasa na ya baadaye ya raia.

3.    Utawala Bora:
Inaweza kuhimiza utawala bora na uwazi katika usimamizi wa rasilimali za nchi ili kuzuia rushwa na matumizi mabaya.

4.    Kugawana Mapato:
Katiba inaweza kutaja jinsi mapato kutokana na rasilimali za nchi (kama vile mafuta, gesi, madini, nk) yanavyopaswa kugawanywa kati ya serikali kuu na serikali za mitaa au jinsi yanavyosaidia maendeleo ya nchi.

5.    Uhifadhi wa Mazingira:
Katiba inaweza kuainisha majukumu ya serikali katika kulinda na kuhifadhi mazingira, haswa linapokuja suala la rasilimali za asili.
Ikiwa una maswali zaidi au unataka habari zaidi kuhusu Katiba ya nchi  na jinsi inavyosimamia rasilimali za nchi, Tembelea https://www.katiba.co.tz/historia

 [19:24, 02/10/2023] G: Nitashukuru sana Admin ukitutafunia vipengele/ibara/vifungu ndani ya katiba ya 1977 inayoainisha ulichokisema. Nitangulize shukrani
MAJIBU
[20:05, 02/10/2023] At: Katiba ya Tanzania ya mwaka 1977 iliyorekebishwa mwaka 1984 na mwaka 1995 (ambayo iliondoa mfumo wa vyama vingi na kuruhusu vyama vya siasa vingi tena mwaka 1992) ilikuwa na mifano mingi ya jinsi rasilimali za nchi zinasimamiwa. Hapa kuna mifano michache:

1.    Umiliki wa Ardhi na Rasilimali:
Ibara ya 3(1) ya Katiba ya Tanzania ya mwaka 1977 ilieleza kwamba ardhi na rasilimali zote za ndani ziko chini ya umiliki wa wananchi wa Tanzania. Ibara hii ilisisitiza umiliki wa pamoja wa ardhi na rasilimali kwa niaba ya wananchi.

2.    Utawala Bora:
Katiba ilikuwa na kifungu kinachotaka utawala bora katika usimamizi wa rasilimali. Ibara ya 9(2) ilihimiza uwazi, uwajibikaji, na kujibana kwa watumishi wa umma katika matumizi ya rasilimali za nchi.

3.    Kugawana Mapato:
Katiba ilieleza jinsi mapato kutoka kwa rasilimali za nchi yanavyopaswa kugawanywa. Ibara ya 5(2) ilianzisha Mfuko wa Taifa wa Hifadhi ya Jamii (Social Security Fund) ambao ulikuwa unakusanya sehemu ya mapato kutoka kwa rasilimali za nchi kwa ajili ya maendeleo ya jamii.

4.    Uhifadhi wa Mazingira:
Ibara ya 9(1) ilihimiza uhifadhi wa mazingira ya asili na rasilimali za nchi ili kuhakikisha kwamba matumizi ya sasa hayadhuru matumizi ya baadaye.

5.    Mfumo wa Uvuvi:
Katiba ilikuwa na sehemu inayosimamia uvuvi na rasilimali za baharini. Ibara ya 9(3) iliruhusu serikali kusimamia rasilimali za baharini kwa faida ya wananchi wote.

 [20:22, 02/10/2023] M1: Katiba ya Tanzania ya mwaka 1977 ina maelezo kadhaa yanayohusiana na usimamizi wa rasilimali za nchi. mifano michache:
1.    Ibara ya 9: Ibara hii inasisitiza kuwa madini, mafuta, na gesi ya petroli ni mali ya Jamhuri ya Muungano wa Tanzania na inapaswa kutumiwa kwa manufaa ya nchi nzima. Hii inaonyesha umuhimu wa kusimamia rasilimali hizi kwa manufaa ya raia wote.

2.    Ibara ya 27: Ibara hii inahusu haki ya kila mtu kuwa na mazingira mazuri. Inaweka wajibu wa serikali na raia kuhifadhi na kuboresha mazingira, ambayo ni sehemu ya rasilimali za nchi.

3.    Ibara ya 26: Ibara hii inaendelea kusema kuwa kila mtu ana wajibu wa kutunza mazingira. Hii inasisitiza ushiriki wa wananchi katika kulinda rasilimali za nchi.
4.    Ibara ya 8(2): Ibara hii inasema kuwa madini na rasilimali nyingine za asili zinapaswa kusimamiwa kwa njia inayohakikisha maendeleo ya nchi na ustawi wa raia.

5.    Ibara ya 146: Ibara hii inasisitiza umuhimu wa uwazi katika usimamizi wa rasilimali za nchi. Inaweka wajibu wa serikali kutoa taarifa kwa umma kuhusu mikataba na mikataba inayohusu madini na rasilimali nyingine za asili.
Katiba hii inalenga kuhakikisha kuwa rasilimali za nchi zinasimamiwa kwa njia inayolinda maslahi ya taifa na ustawi wa raia wote wa Tanzania.

 TATHMINI YA MAJADILIANO HAYA

Majadiliano haya yalilenga suala la Katiba ya Tanzania ya mwaka 1977 na jinsi inavyosimamia rasilimali za nchi. 

Hapa ni tathmini ya majadiliano haya:

1. Umuhimu wa Katiba: Majadiliano yaliwasilisha umuhimu wa katiba katika kuainisha mfumo wa serikali, haki za raia, na usimamizi wa rasilimali za nchi. Katiba ni waraka muhimu sana kwa kudhibiti jinsi rasilimali za nchi zinavyotumiwa na kuweka misingi ya utawala bora.
2. Umiliki wa Rasilimali: Kujadili umiliki wa rasilimali za nchi, majadiliano yalisisitiza umiliki wa pamoja wa wananchi wa Tanzania. Hii ni dhana muhimu kwa kuhakikisha kuwa rasilimali za nchi hazitumiwi kwa manufaa ya watu wachache au nchi nyingine, bali kwa faida ya wananchi wote.
3. Utawala Bora: Kifungu kinachohusu utawala bora na uwajibikaji katika Katiba kinaonekana kuwa muhimu katika kuhakikisha kuwa rasilimali za nchi zinasimamiwa kwa ufanisi na kwa manufaa ya umma. Uwazi, uwajibikaji, na kujibana kwa watumishi wa umma ni mambo muhimu katika kufanikisha hili.
4. Kugawana Mapato: Katiba iliyokuwa ikajadiliwa inaonekana kutoa mwelekeo wa kugawana mapato kutokana na rasilimali za nchi. Mfuko wa Taifa wa Hifadhi ya Jamii ulikuwa mfano wa jinsi mapato yanavyoweza kutumika kwa maendeleo ya jamii.
5. Uhifadhi wa Mazingira: Kujumuisha mazingira katika Katiba ni hatua muhimu kuelekea kuhifadhi rasilimali za nchi kwa vizazi vijavyo. Uhifadhi wa mazingira unahusiana sana na matumizi sahihi ya rasilimali za asili.
6. Sera ya Uvuvi: Kujadili sera ya uvuvi katika Katiba ni jambo la maana, kwani rasilimali za baharini zinaweza kuwa muhimu kwa uchumi wa nchi na maisha ya wananchi. Kusimamia rasilimali hizi kwa faida ya wananchi ni muhimu.

Kwa ujumla, majadiliano haya yanafichua umuhimu wa Katiba katika kusimamia rasilimali za nchi. Pia, inasisitiza umuhimu wa utawala bora, uwazi, na uwajibikaji katika usimamizi wa rasilimali hizo. Kwa kuongezea, majadiliano yanaweza kuwa chachu ya mabadiliko au marekebisho katika katiba ili kuhakikisha kuwa inakidhi mahitaji ya wananchi na inalinda rasilimali za nchi kwa vizazi vijavyo.